.jpg)
Bữa nay lạnh… mà lạnh thật, chỉ còn
bốn ngày nữa đến tiết Đông chí rồi. Anh đã vội ra đi để lại ngậm ngùi tiếc
nuối cho biết bao trái tim yêu quý anh! Anh nào còn cha, còn má cùng thương
nhớ anh. Có những tâm hồn khao khát gặp anh, yêu anh, bởi anh là người con
Tuy Phước- hiếu học, nặng nghĩa tình của vạn Gò Bồi đẫm hơi muối mặn nồng nàn
ngàn năm nhịp nhàng con sóng của biển khơi ngoài xa kia. Anh có một tuổi thơ
hồn nhiên mát mẻ quanh lũy tre làng ven sông. Anh lớn lên trong mái ấm gia
đình ăm ắp câu hò hồn quê của mẹ bỗng trầm, bài học tình người của cha ấm áp,
của bàn tay bà ngoại chăm chút vỗ về nhắc nhở quan tâm. Nào anh có bao giờ tự
hào về mình đâu, nhưng tất cả yêu quý anh, gọi anh hai tiếng trìu mến: Xuân
Diệu!
Ba mươi ba năm về trước, sáng thứ
hai đến trường, mới chắp răng chắp lưỡi vì đêm hôm chủ nhật có nhà thơ Xuân
Diệu đến trường nói chuyện thơ. Sao mà tiếc đứng tiếc ngồi, tiếc luôn cả tuần
lễ biết khi nào có dịp gặp anh, nghe anh đọc thơ tình. Với lại thông tin liên
lạc hồi đó làm gì bắn nhanh như bây giờ. Tôi còn nhớ như in các bạn nữ ở nội
trú cứ tủm tỉm cười khi kể về anh: Xuân Diệu đâu chỉ nói chuyện thơ, đọc thơ
tình không thôi, mà còn đề cập đến nhiều vấn đề hấp dẫn trong xã hội nhất là
về kế hoạch hóa gia đình, tình yêu đôi lứa. Cả hội trường vỗ tay cười to
thích thú khi nghe nhà thơ nói chẳng hiểu vì sao mấy anh mấy chị thời nay đâu
muốn rửa một cái lỗ đít mà lại muốn rửa nhiều cái lỗ đít chứ!... Ôi cha, anh
nói thế mà nghiêm túc đấy! Không một chút đùa giỡn nào đâu nghen! Rồi lần thứ hai anh về thăm quê
ngoại, náo nức thế nào cũng được gặp anh. Đêm hôm đó tại UBND huyện Tuy Phước
gần lắm, đầm ấm lắm mà có đi được đâu! Hai con còn nhỏ, phương tiện đi lại
bằng xe đạp, trời không trăng sao, đường thì chưa có điện sáng như bây giờ.
Lại hẹn. Và riêng Xuân Diệu với những trăn trở thách thức trái tim : Đêm ngủ ở Tuy Phước. Vâng, đêm ngủ ở Tuy Phước là để mà không
ngủ, anh thức với quê hương mình những kỉ niệm của ngày xưa và của hôm nay
rộng đồng tốt ruộng… :
"Đêm ngủ ở Tuy Phước là để mà không ngủ Những con dế cùng tôi thức suốt năm canh. Thức những ngôi sao, thức những bóng cành, Đêm quê hương thương cái hương của đất…
Ngủ không được bởi gió nồm từ biển lên cứ
nhắc
“Trọn mình anh đã nằm giữa lòng tôi Khi má anh sinh ra Anh đã thở hơi nước mắm ngon của vạn Gò Bồi Nên tới già thơ anh còn được đậm đà thấm thía…” Ngủ không được bởi nhớ cha tôi là thầy đồ Nghệ Đem tôi theo ngồi dạy học các làng Nghe bài chòi cắc cụp cắc ở chợ Tết xã Văn Quang. Ôm cái cột đình làng Luật Bình rồng lượn…
Tim ta ơi, ta đố em ngủ được
Khi những buổi trưa của thuở nhỏ lại về… Đi lượm xoài non rụng với khèo me Một cái vườn hoang là một địa đàng cho mình khám phá Có gì hơn mẹ với con, có chi bằng cơm với cá “Lục lạc kêu rang rảng, bánh tráng bẻ dòn dòn” Những ngọt bùi của quê má thân thương Cái sân trường có trái vông đồng rụng xuống…
Bây giờ Tuy Phước rộng đồng tốt ruộng
Con đê ngăn mặn gió biển ru trời Đập Thạnh Hoà kênh mương toả xanh tươi Tiếng trạm bơm động ba hồ chứa nước Một mảnh thịt của hồn ta – ôi Tuy Phước! Bà Ngoại ta còn phảng phất ở đâu đây Bánh ít lá gai, bánh ú mập đầy, Hoa quả bốn mùa cũng từ ngoại mà ra tất cả…
Đêm ngủ ở Tuy Phước để mà không ngủ
Thức với quê hương như vậy đã vừa đâu Xin thơ ta được thức mãi về sau. Với Tuy Phước, ngày nào còn đất nước (Đêm ngủ ở Tuy Phước,16/2/1982 – 25/2/1982 / Xuân Diệu) Biết bao giờ được gặp anh đây!... Bữa nay lạnh…, nén hương trên bàn thờ anh tỏa ra từng đường vòng vèo xoắn xuýt, bay lên cao một chút bềnh bồng ngỡ mái tóc anh chập chờn đâu đó. Nhưng thực tại anh ngồi trang trọng đưa mắt điểm danh từng khuôn mặt đến thăm anh thiếu vắng những ai! Làm sao đầy đủ được?! Có người thì bận công tác, chợ búa, con cái, đường xa,… Bởi cuộc sống luôn bề bộn nối tiếp.
Trầm hương nghi ngút sưởi ấm căn
giữa nhà tưởng niệm Xuân Diệu. Gian phòng phía trên là trưng bày một số hình
ảnh, tác phẩm thơ văn anh. Gian phía dưới là phòng khách đầy ắp kỉ niệm về
anh yêu thương và trân trọng. Bên ngoài trời buốt giá. Quả thật bữa nay lạnh
mà. Bầu trời như sà thấp hơn bởi những đám mây xám xịt theo gió mạnh mẽ vồ
vập bao trùm muốn ôm lấy chúng tôi, lúc đầu đã lất phất vài hạt bay bay ngỡ
thế nào cũng mưa. Nhưng kì lạ lắm, năm nào cũng vậy, hình như từ trên cao ấy
anh đã đưa tay che chắn cho chúng tôi ngồi bên nhau giữa cái sân rộng tâm
tình với anh, đọc thơ anh, hát khúc ca về dòng sông, về cánh đồng lúa quê
hương Gò Bồi - Tuy Phước. Cùng thưởng thức những món ăn đã vào trong thơ anh
từ lúc nào : “ Bánh tráng
Trung Thành, nem chợ Huyện, rượu Trường Thế mê li ”. Có cả món trứng gà nướng chấm
muối tiêu, món cá tràu ( cá lóc) um bắp chuối, món trộn chua ngọt cổ hủ heo
nhai dòn dòn, cũng như không thể thiếu bánh hỏi thịt heo chấm nước nắm Gò Bồi
hương vị thơm ngon giàu chất đạm. Và sau cùng tráng miệng bánh ít lá gai đặc
biệt chỉ có ở Bình Định
là tuyệt vời nhất!...
Bữa nay
lạnh… nhưng quý cái tình anh với quê hương, nơi anh cất tiếng khóc chào đời,
nơi anh chập chững từng bước đi đầu tiên trong đời, nơi nuôi dưỡng hồn thơ
anh từ thuở ấu thơ với lòng biết ơn sâu đậm cho anh viết những dòng chữ đầu
tiên: Lòng biết ơn ngoại, biết ơn thầy mẹ, biết ơn tình làng nghĩa xóm, đường
quê, ruộng vườn, dòng sông, bãi cát, con đò,… tất cả thấm đẫm trong từng câu
thơ chan chứa ngọt ngào đến lạ. Mà ngoại đâu chỉ của riêng anh:
Bà
ngoại ơi, bà ngoại có chết đâu!
Bà ngoại tiếp tục ở trên đời, để cho muôn lứa cháu đời đời tiếp nối. “Cháu ngoại thương dại thương dột, cháu nội chưa vội gì thương” Bà ngoại là người thứ nhất của quê hương… ( Miền Với thầy mẹ thật thiết tha sâu nặng: Đội ơn Thầy, đội ơn Má sinh con Cảm ơn Thầy, vượt Đèo Ngang bất kể! Cảm ơn Má biết yêu người xứ Nghệ Nên máu con chung hòa cả hai miền (Cha ở đàng ngoài, Mẹ ở đàng trong, Xuân Diệu) Còn với má từng mang nặng đẻ đau, một đời lam lũ, bền bĩ chịu đựng, anh yêu thương khao khát vô ngần: Má đẻ ra tuổi nhỏ của con Thầy mất rồi, má hãy còn ở lại Con muốn má sống với con mãi mãi Thiên niên cùng vạn đại, má ơi! (Thơ tặng má, Xuân Diệu) Bữa nay lạnh… “ Bữa nay lạnh mặt trời đi ngủ sớm” nghe sao cứ tức anh ách cái nghịch lí của tự nhiên quá anh ạ! Hay là cái cớ để anh nói thật ở câu thứ hai tiếp theo mà chẳng cần úp mở làm chi: “ Anh nhớ em, em hỡi anh nhớ em!” Vâng, anh nghĩ sao viết vậy, có thế em mới yêu anh vô cùng. Có thể anh chỉ nhớ em thôi, có thể anh nhớ một người nào đó, hay hai người, ba, bốn, năm người, hay bảy, tám, chín, mười người nữa thì sao! Thi sĩ mà yêu bao nhiêu cho đủ?!... Anh có như vậy không?!... Được làm người yêu của anh là hạnh phúc, được anh tặng thơ thì hạnh phúc cứ thế bình phương lên. Nhưng chưa bằng lòng cái triết lí lúc nào tặng cho Vũ Đình Liên thật Vội vàng là nét riêng của anh : “ Còn trời đất nhưng chẳng còn tôi mãi / Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời…”. Một chút tham lam ai mà chẳng có phải không anh?! Nhưng từ khi biết làm thơ, Xuân Diệu đã sống mãi với thời gian, với tất cả chúng ta rồi mà! Bữa nay lạnh mặt trời đi ngủ sớm, anh ơi!...
NguyễnThị
Phụng.
(*) Câu thơ của
Xuân Diệu trong bài Tương Tư Chiều
Sau đây, mời thân hữu đến với một trong những bài thơ hay của Xuân Diệu, đó là bài: Lời kỹ nữ 
Khách ngồi lại cùng em
trong chốc nữa;
Vội vàng chi, trăng lạnh quá, khách ơi! Đêm nay rằm: yến tiệc sáng trên trời; Khách không ở, lòng em cô độc quá! Khách ngồi lại cùng em! Đây gối lả, Đây rượu nồng. Và hồn của em đây, Em cung kính đặt dưới chân hoàng tử. Chớ đạp hồn em! Trăng về viễn xứ.
Đi khoan thai trên ngự
đỉnh trời tròn.
Gió theo trăng từ biển thổi qua non; Buồn theo gió lan xa từng thoáng rợn. Lòng kỹ nữ cũng sầu như biển lớn, Chớ để riêng em phải gặp lòng em; Tay ái ân du khách hãy làm rèm, Tóc xanh tốt em xin nguyền dệt võng Đẩy hộ hồn em triền miên trên sóng, Trôi phiêu lưu không vọng bến hay gành; Vì mình em không được quấn chân anh, Tóc không phải những dây tình vướng víu, Em sợ lắm. Giá băng tràn mọi nẻo, Trời đầy trăng lạnh lẽo suốt xương da. Người giai nhân: bến đợi dưới cây già; Tình du khách: thuyền qua không buộc chặt. Lời kỹ nữ đã vỡ vì nước mắt, Cuộc yêu đương gay gắt vị làng chơi. Người viễn du lòng bận nhớ xa khơi Gỡ tay vướng để theo lời gió nước. Xao xác tiếng gà. Trăng ngà lạnh buốt. Mắt run mờ, kỹ nữ thấy sông trôi. Du khách đi. Du khách đã đi rồi. Xuân Diệu (trong tập “Gửi hương cho gió”- 1945). Cùng tác giả N.T.P Học một sàng khôn Bữa nay lạnh... Mùa vàng bung hạt Thơ Nguyễn Thị Phụng Sen nở giữa mùa xuân Giữa đất trời bao la Mặn nồng muối trắng biển xanh Bầu trời là của chung em ạ! Nốt nhạc xanh |
-Mời tất cả anh chị em yêu thơ Xuân Diệu về nhà tưởng niệm Anh Xuân Diệu tại Gò Bồi Tuy Phước cùng thắp nén hương nhớ Nhà thơ quê mình.
Trả lờiXóa- Cảm ơn anh Nguyễn Hữu Duyên đã giới thiệu bài cảm nhận của Phụng cho bạn bè cùng sẻ chia. Chúc vui. Tình thân