Tên thật: Đặng Phùng Mãi
Sinh năm 1937 (Đinh Sửu).
Quê quán: Tiên An – Vĩnh Hòa –
Vĩnh Thạnh – Bình Định.
Trú quán: 208 Tăng Bạt Hổ - TP.
Quy Nhơn – Bình Định.
Từ trần hồi 0 giờ 20 phút, ngày
17.12.2011 (nhằm ngày 23.11 năm Tân Mão).
Chương trình Lễ tang:
Nhập quan: 15 giờ ngày 17.12.2011
(tức 23.11 năm Tân Mão).
Thành phục: 16 giờ ngày
17.12.2011 (tức 23.11 năm Tân Mão).
Lễ viếng: Từ 17 giờ ngày
17.12.2011 (tức 23.11 năm Tân Mão).
Lễ truy điệu: 7 giờ ngày
19.12.2011 (tức 25.11 năm Tân Mão).
Di quan: 8 giờ ngày 19.12.2011
(tức 25.11 năm Tân Mão).
An táng: 9 giờ ngày 19.12.2011
(tức 25.11 năm Tân Mão).
An táng tại Nghĩa trang phường
Bùi Thị Xuân – TP. Quy Nhơn.
Vài nét về hoạt động nghệ
thuật của nhà thơ, nhà báo, nhà Folklore Hà
Giao
Nhà thơ Hà Giao tên thật là Đặng
Phùng Mãi
Sinh năm 1937 (Đinh Sửu); Quê
quán: Tiên An – Vĩnh Hòa – Vĩnh Thạnh – Bình Định; Trú quán: 208 Tăng Bạt Hổ -
TP. Quy Nhơn – Bình Định.
Hội viên Hội Nhà báo Việt Nam;
Hội viên Hội Văn nghệ Dân gian Việt Nam; Hội viên Hội Văn học – Nghệ thuật các
Dân tộc thiểu số Việt Nam; Hội viên Hội VH-NT Bình Định.
Tác phẩm đã xuất bản:
Cái rựa (Truyện ngắn) NXB Giải phóng - 1968; Tội ác tột
cùng (Ký -in chung) NXB Phụ nữ - 1973; Ngôi sao trong rừng dừa (truyện in
chung) Sở VHTT Nghĩa Bình - 1994; Truyện cổ Bahnar Kriêm, NXB văn hóa dân tộc -
1994; Giọt mưa (Thơ), NXB Hội nhà văn - 1995; Tấm áo vỏ cây (Trường ca), NXB
Hội nhà văn - 1995; Lá đầu sông đang xanh (Thơ), NXB văn hóa dân tộc - 1996; Dy
ông Wiwin (Trường ca Bahnar Kriêm) - sưu tầm biên dịch- NXB văn hóa dân tộc
1997; Chàng Dyông (Trường ca Bahnar Kriêm) - sưu tầm biên dịch- NXB văn hóa dân
tộc 1998; Sử thi Bahnar Kriêm (tập 1, tập 2) sưu tầm biên dịch- NXB văn hóa dân
tộc 2000; Ngôi sao rừng dừa (Truyện và ký) - NXB văn hóa dân tộc 2001; Sử thi Bahnar KonkĐen - NXB văn hóa dân
tộc 2002.
Giải thưởng:
Những tác phẩm chính:
A- Sáng tác văn học:
1968: Cái rựa (truyện ngắn) –
Giải thưởng Văn nghệ Giải phóng Trung Trung bộ.
1973:
Tội ác tột cùng (Ký -in chung) NXB Phụ nữ
1994: Ngôi
sao trong rừng dừa (truyện in chung) Sở VHTT Bình Định.
1995: Giọt mưa (thơ) – NXB Hội
Nhà văn.
1996: Tấm áo vỏ cây (trường ca -
NXB Văn học) – Giải thưởng Liên hiệp các Hội VH-NT Việt Nam.
1998: Lá đầu sông đang xanh (thơ)
– NXB Văn hóa Dân tộc.
2001: Ngôi sao rừng dừa (truyện
ký) – NXB Văn hóa Dân tộc.
2003: Từ Krông Bung (thơ, 3 tác
giả) – NXB Đà Nẵng.
2005: Nắng tím (thơ – NXB Đà
Nẵng) – Giải thưởng Hội VH-NT các dân tộc thiểu số Việt Nam.
2011: Đất Tháp mơ (thơ) – NXB Hội
Nhà văn.
B- Văn nghệ dân gian:
1994: Truyện cổ Bahnar Kriêm (sưu
tầm, nghiên cứu) – NXB Văn hóa Dân tộc – Giải thưởng Hội Văn nghệ Dân gian Việt
Nam.
1998: Dyông Wiwin (Trường ca
Bahnar) NXB Kim Đồng – Giải thưởng Hội Văn nghệ Dân gian Việt Nam.
1999: Sử thi Bahnar Kriêm (tập 1)
– NXB Văn hóa Dân tộc.
2000: Sử thi Bahnar Kriêm (tập 2)
– NXB Văn hóa Dân tộc.
2002: Sử thi Bahnar Konhđeh (tập
1) – NXB Đà Nẵng – Giải thưởng Hội Văn nghệ Dân gian Việt Nam.
2003: Hơamon Bahnar Konhđeh (NXB
Đà Nẵng) – Giải thưởng Hội VH-NT các dân tộc thiểu số Việt Nam.
2009: Hơamon Bahnar Giolơng (NXB
Đại học Quốc gia Hà Nội) – Giải thưởng Hội Văn nghệ Dân gian Việt Nam.
2010: Câu hò bên sông Kôn (sưu
tầm, nghiên cứu với Lê Đình Ty) – NXB Đà Nẵng.
2011: Văn nghệ Dân gian vùng biển
Bãi ngang (sưu tầm, nghiên cứu với 1 tác giả) – Hội VH-NT Bình Định.
Những giải thưởng
chính:
Giải thưởng văn nghệ giải phóng 1968; Giải thưởng ủy ban
toàn quốc liên hiệp các hội VHNT Việt Nam năm 1996; Giải thưởng hội văn nghệ
dân gian Việt Nam các năm 1994, 1997, 1998; 2 Lần giải
thưởng văn học nghệ thuật Xuân Diệu - Đào Tấn: lần thứ I (1990-1995) và lần thứ
II (1996-2000).
Xin giới thiệu
một bài thơ và một đoạn trích trong trường ca Chàng Dyông của nhà thơ, nhà
nghiên cứu Hà Giao:
Bến Chiều
Dừng chân trên bến Trường Trầu
Bến xưa còn đó đò đâu
thấy đò
Vài sào con nước bây
giờ buồn trôi
Cát vàng rũ gối bên bồi
Tre xanh bên lở như
đời chung chiêng
Cánh buồm ngủ lúc nồm
lên
Lòng sông cạn xợt xua
thuyền về đâu
Vội chi mà vội qua cầu
Để rơi xuống nước
tan câu hẹn hò
Để nay ai lại thẩn
thơ nhớ người
(Giọt
mưa - 1995)
Dyông
Wiwin
(Trường ca Bahnar Kriêm - trích)
Bya Bông vội níu khố Dyông Wiwin
Sợ chàng cũng bay theo Dyă Kơsé
- Ớ Dyông Wiwin nhớ nhé
Dây cườm của em anh đã đeo vào cổ
Mà có lần anh đã quên lời hứa
Để em lo
ăn lo ngủ không yên
- Bya Bông
à anh đau ốm liên miên
Dù biết
rằng em buồn nhiều lắm
Nay dù bão
bùng giông sấm
Rừng tan
núi lỡ cột đổ nhà xiêu
Ta như đôi
chim không bao giờ chích cánh
- Anh có
nhớ anh nói gì bên biển
Dù có tàn
hoa vẫn là hoa
Em cầm khố
anh lau nước mắt chảy ra
Giờ em nói
bằng tim bằng óc
Em đổ
nhiều nước mắt giữ anh
Xin anh
đừng thấy trời xanh mà muốn bay
Đừng nghe
tụi ấy mà muốn tới đánh
Đã có Dyă
Kơsé của mình trị nó rồi
Dyông
Wiwin nhìn mặt Bya Bông đỏ bừng vì rượu
Thương thêm
thương mà nói thì phải nói:
- Ớ Bya
Bông không bao giờ anh quên em
Cũng không
bao giờ anh quên cầm gươm
Không thể
để một mình anh Dyă Kơsé
Lính tráng
ba làng đông đã đầy trời
- Cứ ở bên
em nhé Dyông Wiwin ơi
Em không
chịu cho anh đi nữa
Bya Bông
ôm chặt cổ Dyông Wiwin
Chàng biết
nàng quyết giữ lấy mình
Nên chàng
vít cần rượu uống
Chàng một
hớp cho nàng một hớp
Khi nhìn
mặt đã đỏ lên
Chàng một
hớp nàng hai hớp
Rồi đỡ
nàng nằm thở nhẹ trên sàn
Nhưng chợt
Bya Bông ngồi dậy
Cầm cần
rượu trao tay chàng bắt uống
Chàng lại
trao cho nàng cần rượu
Nàng vùi
đầu vào ngực Dyông Wiwin
Chàng đỡ
đầu nàng xuống đùi phải
Nàng mở
mắt nhìn cười khúc khích
Chàng đỡ
đầu nàng xuống đùi trái
Vẫn khúc
khích cười mà đôi mắt lim dim
Rồi đỡ
nàng rất nhẹ xuống sàn
Và nhẹ
nhàng đắp ngực nàng chiếc xim-broong
Dyông
Wiwin trông người đẹp ngủ yên
Nghe như
trái tim mình lên tiếng hót
Nhưng trên
trời giông sấm vang rền
Nhìn lại
nàng lần nữa
Chàng cầm
gươm nhẹ bước ra sân
Thấy Dyă
Kơsé
Giữa vòng
vây giặc
Dyông
Wiwin nhón gót phóng mình lên
Một tiếng
nổ rung trời chuyển đất
Một luồng
gió thổi bay lính tráng ba làng
Cả Dyă
Kơsé dạt tận chân trời
Tiếng nổ
làm Bya Bông tỉnh giấc
Nàng mở
mắt nhìn quanh chẳng thấy Dyông Wiwin
Hốt hoảng
lao ra sân
Vừa nghe
ngứa gan vừa nghe mát ruột
Thấy Dyông
Wiwin như cánh chim đum
Đang dịu
dàng lướt giữa không trung
. Hà
Giao
( Biên soạn và tổng hợp thông tin: Viết Hiền)
.jpg)
.jpg)
Viếng Anh Hà Giao
Trả lờiXóaEm vừa đến, anh vừa nằm dưới đất
Nén nhang thơm xin thắp tự lòng mình
Trong vắng lặng trôi qua nhiều gương mặt
Bên dòng đời hư ảo mong manh