Cách đây 26 năm, ngày 18/12/1985, nhà thơ Xuân Diệu đã về cõi vĩnh
hằng. Nhân kỷ niệm ngày giỗ của ông năm nay (18/12/2011), Hương Quê Nhà xin giới
thiệu tạp bút của Trần Minh Nguyệt, tựa đề:
XUÂN DIỆU, HỒN THƠ SỐNG MÃI
VỚI QUÊ NHÀ…
NHÀ THƠ LỚN XUÂN DIỆU – người con thân
yêu của xứ Vạn Gò Bồi, Tùng Giản – Phước
Hòa, Tuy Phước đã vĩnh biệt chúng ta thấm thoát
26 năm! 26 lần chúng ta sum họp về đây – nơi căn nhà lưu dấu kỷ niệm
cuộc đời và sự nghiêp thơ ca của ông – để cùng dâng nén tâm hương tưởng nhớ ông
trong nỗi thương tiếc, ngậm ngùi!
Gần 70 năm có mặt với đời, và hơn nửa
thế kỷ hiến dâng sự sống cho thơ ca – nhà thơ Xuân Diệu đã để lại cho chúng ta
một sự nghiệp nghệ thuật to lớn, và
một niềm tự hào sống mãi với quê hương. Với 6 tác phẩm được xuất bản, hơn 470
bài thơ đã được giới thiệu- nhà thơ Xuân Diệu đã quặn lòng qua bao nỗi xúc
động, đã thở vào thơ bao nhịp đập của trái tim yêu thương hồn nhiên và cuồng
nhiệt, và đã nhỏ xuống trang thơ bao dòng nước mắt vì quê nhà và dân tộc…
Nhà thơ Hàn MặcTử lúc sinh thời đã gởi
tặng cho nhà thơ Xuân Diệu tập thơ đầu tay của ông, với lời ghi tặng như sau: “Tôi gởi tặng Anh tập thơ của tôi,
vì đọc thơ Anh tôi thấy nỗi đau của tôi được xoa dịu nhiều lắm!”. Nhà văn –
nhà nghiên cứu văn học Hoài Thanh cũng đã viết về Xuân Diệu gần nửa thế kỷ
trước trong tác phẩm Thi nhân Việt Nam: “ Xuân Diệu là nhà thơ mới nhất trong
các nhà thơ mới; nhà thơ đại biểu đầy đủ nhất của thời đại” . Gần đây, học giả người Nga – ông
Marian Tcasep cũng đã nhận định: “
Xuân Diệu khác với các nhà thơ khác ở chỗ thơ Anh thực tế, duyên dáng và nhạc
điệu du dương, thánh thót. Trong thơ Xuân Diệu là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa
chất trữ tình và tính công dân cao cả!”. Nhà thơ Xuân Diệu đã rất xứng đáng
được các viện sĩ Viện hàn lâm nước Cộng hòa dân chủ Đức bầu là “ Viện sĩ thông
tấn viện hàn lâm nghệ thuât nước CHDC Đức” vào năm 1983, và vinh dự nhận lãnh
danh hiệu cao quý nhất của văn học nghệ thuật năm 1996: Huân chương Hồ
Chí Minh
Suốt cuộc đời gắn bó với thơ với bao
đổi thay của vận nước– nhà thơ Xuân Diệu vẫn luôn trải lòng hiến dâng cho tình
yêu, ca ngợi cuộc sống, niềm vui và đam mê sống. Viết về tình yêu – nhà thơ đã
ca ngợi tuổi trẻ, ca ngợi mùa Xuân, ca ngợi thiên nhiên – bởi chính đó là tổ
ấm, là cái nôi của tình yêu dành cho đời người:
… Anh xin làm sóng biếc
Hôn mãi cát vàng em
Hôn thật khẻ, thật êm
Hôn êm đềm – mãi mãi
…Anh không xứng là biển xanh
Nhưng cũng xin làm bể biếc
Để hát mãi bên gành
Một tình chung không hết
( Biển )
Trong bài thơ Tình Thứ Nhất, nhà thơ Xuân Diệu đã từng khẳng định:
Anh chỉ có một tình yêu thứ nhất
Anh cho em, kèm với một lá thư
Em không lấy – và tình ta đã mất
Tình
đã cho không lấy lại bao giờ
Và chúng ta hãy lắng lòng nghe
nhà thơ tâm sự như lời trần tình thẳm sâu tận đáy lòng mình qua bài Vì Sao:
…Rồi một ngày mai tôi sẽ đi
Vì sao? Ai nỡ hỏi làm chi
Tôi khờ khạo lắm, ngu ngơ quá
Chỉ biết yêu thôi – chẳng hiểu gì
Nhà thơ
Xuân Diệu đã rất hồn nhiên với “ tình
đã cho không lấy lại bao
giờ” và quá đổi chân thành trước
cuộc sống “Chỉ biết yêu thôi,
chẳng hiểu gì” . Qua bao biến
đổi trong đời thơ của Xuân Diệu – nhưng
chúng ta vẫn luôn nhìn thấy dòng thơ ông mãi mãi là nỗi khát khao mãnh liệt đến
với cuộc sống, luôn hòa nhịp giao cảm với đời – làm nên những trang thơ sống
mãi với quê nhà và tình người!
Tấm lòng thiết tha cao khiết ấy đã thể
hiện rõ nét trong bài thơ ông viết sau 30 năm được trở lại Quê Ngoại :
…Ôi biển Qui Nhơn, biển đậm đà
Thuyền đi rẽ sóng, sóng viền hoa
Cám
ơn quê má muôn yêu dấu
Vẫn ấp yêu hoài tuổi nhỏ ta
Và quê Mẹ Gò Bồi, Tùng Giản, Tuy Phước
đã sống mãi trong thơ ông với tuổi thơ dong ruổi đó đây, với bao kỷ niệm đằm
thắm ngọt ngào bên Mẹ không bao giờ quên:
…Buổi chiều trong bếp nấu cơm
Má đang lặt rau, lửa nhè nhẹ cháy
Một buổi chiều trong vườn sạch lá
Đất còn mang dấu chổi quét ban mai
Bài
thơ Đêm ở Tuy Phước là một trong những bài thơ viết về quê
nhà hay nhất của Xuân Diệu: Tuổi thơ, kỷ niệm, hoài vọng, ước mơ đã ùa về
trong trái tim nồng nhiệt thương yêu của ông như bao đợt sóng thân thương của
xứ Vạn Gò Bồi thuở nào ngày đêm vẫn rì rào mời gọi :
Đêm ngủ ở Tuy Phước là để mà
không ngủ
Những con dế cùng tôi thức suốt năm
canh
Thức những ngôi sao, thức những bóng
cành
Đêm quê hương thương cái hương của đất
…Ngủ không được bởi gió
nồm từ biển lên cứ nhắc
Trọn mình anh đã nằm giữa lòng tôi
Khi má anh sinh ra
Anh đã thở hơi nước mắm ngon của vạn
Gò Bồi
Nên thơ anh tới giờ vẫn còn đậm đã
thấm thía
… Đêm
ngủ ở Tuy Phước để mà không ngủ
Thức với quê hương như vậy đã vừa đâu
Xin thơ ta được thức mãi về sau
Với Tuy Phước, ngày nào còn đất nước
Sau những năm tháng
đất nước được hoàn toàn thống nhất– dường như nhà thơ Xuân Diệu đã dành trọn
thời gian viết về quê nhà, viết về miền Nam, để khơi dậy những tình cảm, những
kỷ niệm sâu sắc đã từng được ấp ủ, thao thức của mình. Đó là những hình ảnh đã
được ông chắt lọc qua nhiều năm tháng, để chỉ còn lại những gì thực sự là máu
thịt, là rung động cho thơ.
Ông đã tâm sự:
Hãy để cho tôi được giã từ
Vẫy
chào cõi thực để vào hư
Trong hơi thở chót dâng trời đất
Cũng vẫn si tình đến ngất ngư
Nhà thơ Xuân Diệu của chúng ta đã “ si tình” đến “
hơi thở chót”– theo nghĩa, đây là một “
khối tình lớn” mà suốt đời ông đã
tận tụy hy sinh cho quê hương và dân tộc!
Khái
quát về cuộc đời và thơ của Xuân Diệu – nhà thơ Thanh Thảo đã viết rất chân
tình:
Anh quen sống như người nghèo đi chợ
Tính chi li từng phút từng giây
Khoèo câu thơ như thuở nhỏ khoèo me
Dọc
phố hè Qui Nhơn lắm bụi!(…)
Sau 26 năm ngày Xuân Diệu đi xa – hôm
nay, ngày 18 tháng 12 năm 2011 - chúng ta thành kính tưởng nhớ Xuân Diệu với
đôi vần thơ góp nhặt trong sự nghiệp thi ca đồ sộ của ông - để tỏ lòng ngưỡng
mộ và tri ân, là những thế hệ tiếp bước ông trên cùng quê hương Tuy Phước thân
yêu để cùng góp phần nhỏ dựng xây cho quê nhà ngày càng thêm khởi sắc và giàu
đẹp.
Trường THPT Tuy Phước 2 của chúng ta
vô cùng tự hào được hiện diện trên quê hương Xuân Diệu – Gò Bồi, Phước Hòa – và
hảnh diện được là “ cơ quan
chăm sóc cho Nhà Lưu Niệm Xuân Diệu”-
một nhà thơ lớn của đất nước - tài hoa và danh tiếng!
Xin kính dâng lên Người chút lòng của
người em nhỏ đồng hương nhưng rất nặng tình nhân ngày giỗ thứ 26 của Người :
“ Bóng Người dù đã khuất xa
Nhưng tình còn mãi, đậm đà ngàn năm
Thơ
Người là ánh Trăng Rằm
Sáng soi khắp nẻo tối tăm cuộc trần
Thơ Người “ thức mãi về sau”
Tháng năm hồ dễ thay mầu Trái Tim!”
Phước Hòa, ngày 18 tháng 12 năm 2011
TRẦN MINH NGUYỆT
Trang thơ Chủ nhật tuần này, xin chuyển
đến các bạn 3 bài thơ trong vô vàn những bài thơ hay của Xuân Diệu, được nhiều thế hệ ngưỡng mộ và yêu mến.
DỖI HỜN
mặt trăng anh trả cho trời
vườn hoa anh trả cho người tới thăm
Hồ Tây chiều ấy mưa dầm
anh xin trả lại cho năm tháng dài
nhìn em trong phút giây thôi
mà anh đã ngỡ đất trời buồn tênh
cõi đời anh thấy nhạt thênh
tưởng anh không được cùng em chung nhìn
MỘ KHÚC
Hôm nay trời nhẹ lên cao,
Tôi buồn chẳng hiểu vì sao tôi buồn.
Lá hồng buông lặng ngõ thuôn,
Sương trinh rơi kín từ nguồn yêu thương.
Phất phơ hồn của bông hường,
Trong hơi phiêu bạt còn vương máu hồng.
Nghe chừng gió mới qua sông,
E bên lau lách thuyền không vắng bờ.
Không gian như có dây tơ,
Bước đi sẽ đứt động hờ sẽ tiêu.
Êm êm chiều ngẩn ngơ chiều,
Hiu hiu lòng chẳng làm sao sẽ buồn.
Nguyệt cầm
Trăng nhập vào dây cung
nguyệt lạnh
Trăng thương, trăng nhớ, hỡi trăng ngần
Đàn buồn, đàn lặng, ôi đàn chậm
Mỗi giọt rơi tàn như lệ ngân.
Mây vắng trời trong đêm thủy tinh
Lung linh bóng sáng bỗng run mình
Vì nghe nương tử trong câu hát
Đã chết đêm rằm theo nước xanh.
Thu lạnh càng thêm nguyệt tỏ ngời,
Đàn ghê như nước, lạnh trời ơi...
Long lanh tiếng sỏi vang vang hận
Trăng nhớ Tầm Dương, nhạc nhớ người...
Bốn bề ánh nhạc: biển pha lê
Chiếc đảo hồn tôi rộn bốn bề...
Sương bạc làm thinh, khuya nín thở
Nghe sầu âm nhạc đến sao Khuê
Xuân Diệu
.jpg)
.jpg)
Ngày giỗ XD - được đọc bài cảm nhận của MN, rất xúc động! Thế hệ trẻ MN đã cảm thông & chia sẻ với Thơ XD thật sâu sắc & rộng mở!Bài ghinhận tuy ngắn - nhưng theo tôi, rất đẩ đủ : Đời Sống & Thơ ca của XD! Một cái nhìn mới - như nén tâm hương - sẽ làm ấm lòng nhà thơ nơi cõi khác! Cám ơn MN & Cám ơn HD đã giới thiệu đúng lúc!
Trả lờiXóaBài viết của TMN đầy cảm xúc, hòa trong dòng đời, dòng thơ Xuân Diệu. Chúc tác giả vui!
Trả lờiXóaRiêng Trang thơ chủ nhật đã giới thiệu 3 bài thơ rất hay của Xuân Diệu, đã giúp cho người yêu thơ ấm lòng hơn trong ngày giỗ nhà thơ tài hoa của đất nước, của quê hương Bình Định, lần thứ 26 này.Chúc Trang chủ sức khỏe!
Chào anh Duyên! MN vừa viết bài để tưởng nhớ nhà thơ Xuân Diệu mà vừa run đó. Quả thật em hồi giờ không viết dạng này bao giờ. Được trường phân công viết bài, em từ chối không được nên nhắm mắt mà liều vậy, may sao nó cũng thành một bài. Nhưng em cũng rất thích những bài thơ tình của Xuân Diệu, em cứ như vậy mà viết. Chúc anh vui.
Trả lờiXóaKính dâng lên nhà thơ tài hoa một nén tâm hương, Ông ra đi nhưng thơ ông vẫn còn sống mãi.
Trả lờiXóaMinh Nguyệt à, đã là ong thì hút mật, không phân biệt ong "trung ương" hay "địa phương". Nếu đã yêu thương Xuân Diệu thì viết dạng nào cũng tốt cả. Bài viết của Minh Nguyệt đã thể hiện cảm xúc vừa yêu mến, vừa trân trọng một thi sĩ tài hoa trên quê hương mình- đó là điều anh cảm nhận được, và đó là dòng chảy từ sự rung động của trái tim em. Anh chia sẻ với MN. Chúc vui, khỏe!
Trả lờiXóaCảm ơn bạn Minh Triều đã ghé thăm và chia sẻ. Mong bạn thăm HQN thường xuyên. Tình thân!
Trả lờiXóaChào Thanh Hoa, mình rất vui vì bạn đến thăm HQN. Nếu được mong bạn viết một điều gì đó để cộng tác với trang viết này nhé!Mến!
Trả lờiXóaAnh Long ơi, anh ghé thăm là em vui rồi. Mong anh sức khỏe!
Trả lờiXóaTA cũng như mọi người rất yêu thích thơ Xuân Diệu
Trả lờiXóaChào Triều Âm, cảm ơn cháu đã ghé thăm. Gần tết, chắc là công việc bận bịu, chú chúc cháu vui, sức khỏe, đạt hiệu quả trong việc làm của mình và có nhiều thơ hay. Mến!
Trả lờiXóa