Lời
người dịch: Tình cờ đọc bản văn bằng tiếng Anh trên internet, không biết tên
tác giả và xuất xứ, thấy có nhiều ý hay, nên tôi chuyển dịch để nhiều người có
thể đọc. Tuy có vụng về, xin quí độc giả cũng vì ý quên lời. (H.A)
Mùa
xuân trôi qua.
Mùa hè cũng đã trôi qua….
Chiếc lá Freddi theo thời gian giờ cũng lớn lên, gân cốt nó vững vàng, cứng
cõi, viền răng cưa ở mép thì nhọn tua tủa uy nghi. Mùa xuân, đó là lúc đầu tiên
nó có mặt trên cõi đời này. Hồi ấy, nó chỉ mới là một nụ chồi nho nhỏ trên cành
lớn ở ngọn của một cây cao.
Freddi bị vây quanh bởi hàng trăm chiếc lá khác giống như nó hoặc cũng giông
giống như vậy. Thế nhưng chẳng bao lâu sau nó nhận ra ngay rằng kỳ thiệt thì
đâu có chiếc lá nào giống với chiếc lá nào, cho dù là chúng ở trên cùng một
thân cây. Alfred là chiếc lá kế cận bên hắn. Ben ở bên phải còn nàng Clare dễ
yêu thì đằng trước mặt. Bọn chúng đã cùng lớn lên với nhau, cùng học cách khiêu
vũ tung tăng trong gió mát của mùa xuân, cùng nằm uể oải phơi mình trong ánh
nắng chói chang của mùa hè và tắm gội mát mẻ dưới những cơn mưa.
Trong đám bạn, Daniel là người thân thiết nhất của Freddi. Anh ấy là chiếc lá
lớn nhất trên cành và dường như đã ở đó trước ai cả thảy. Freddi cảm thấy có vẻ
như Daniel còn là người thông thái nhất nữa. Chính Daniel chớ ai nói cho bọn
chúng biết rằng mỗi đứa là một phần của thân cây. Chính anh ấy chớ ai nói cho
bọn chúng biết rằng chúng đang ở trong một công viên, rằng thân cây có bộ rễ
rất là gân guốc nhưng nằm sâu dưới đất, và những con chim đã đến đậu trên cành
hót líu lo những khúc hát ngợi ca bình minh. Anh ấy còn giải thích nhiều chuyện
nữa về mặt trời, mặt trăng, những vì sao và mùa màng trong năm…
Được là một chiếc lá, Freddi thích lắm nghen. Nó yêu cành cây, yêu những người
bạn lá nhẹ tênh, yêu nơi chốn cao cao tít trên trời xanh, yêu những cơn gió
đung đưa, nắng trời sưởi ấm, ánh trăng phủ đầy thân hắn làn ánh sáng dịu êm
bàng bạc.
Đặc biệt, nó yêu nhất là mùa hè với những ngày nắng ấm kéo dài và những đêm yên
bình đầy ấp mộng mơ. Mùa hè, người ta đến công viên nhiều hơn. Họ thường ngồi
dưới gốc cây của Freddi.
Daniel bảo nó rằng tỏa bóng mát cho đời là một nhiệm vụ của anh ấy.
“Nhiệm vụ là gì hở anh?”- Freddi hỏi.
“Là một lý do để tồn tại”, Daniel trả lời. “Làm những điều đem hạnh phúc đến
nhiều hơn cho kẻ khác là lý do để có mặt trên cõi đời này. Tỏa bóng mát
cho người già đến đây tránh nắng, tạo nơi mát mẻ cho trẻ con chơi đùa, hay lấy
thân mình đong đưa làm chiếc quạt cho những người đi dã ngọai ngồi ăn trên những
chiếc khăn trãi sọc ca rô, đó là ý nghĩa đời sống của chúng ta.”
Freddi đặc biệt thích mấy cụ già. Họ ngồi mới tĩnh lặng làm sao trên cỏ mát và
có vẻ thường thầm thì về những ngày quá khứ đã trôi xa. Bọn trẻ thì cũng dễ
thương, mặc dù đôi khi chúng tinh nghịch khóet lỗ trên thân cây hoặc khắc tên
lên trên ấy. Quả vậy, thiệt là vui mỗi khi nhìn chúng nô đuà chạy nhảy.
Nhưng, đáng tiếc là mùa hè dễ yêu của Freddi chẳng kéo dài được bao lâu thì đã
trôi qua.
Mùa hè ấy biến mất trong một đêm tháng mười. Cậu ta chưa bao giờ cảm thấy trời
lạnh đến như thế! Tất cả lá trên cành rung rẩy lên vì rét. Chúng bị phủ một lớp
mỏng màu trắng, lớp màng này nhanh chóng tan đi, để chúng ướt sũng và lấp lánh
trong nắng ban mai.
Như
mọi khi, nhà hiền triết Daniel nói cho chúng biết rằng chúng vừa nếm thử chút
mùi băng giá đầu tiên, dấu hiệu của một mùa thu và mùa đông sắp đến.
Ngay sau đó, cả thân cây, nói là cả công viên mới đúng hơn chứ, đã chuyển sang
một sắc màu rực rỡ. Hầu như không chiếc lá xanh nào còn ở lại trên cành nữa.
Alfred đã biến thành màu vàng khè. Còn thằng Ben thì thành màu cam chói. Clare
đỏ rực, Daniel tím sậm, còn Freddi thì vừa đỏ vừa vàng vừa xanh màu nước biển. Tất
cả bọn chúng trông mới ngộ nghĩnh làm sao! Bọn chúng đã làm cho cái cây biến
thành bảy sắc cầu vồng rồi!
Freddi hỏi: “Tại sao vẫn còn ở chung trên cây mà chúng ta lại biến ra đủ màu
sắc như thế này?”
- Mỗi người chúng ta đâu có giống nhau. Chúng ta có những trải nghiệm khác nhau
mà! Chúng ta đón nắng mặt trời theo các hướng khác, chúng ta tỏa bóng mát ra
cũng khác. Vậy thì tại sao chúng ta lại không thể có màu sắc khác nhau kia
chứ?- Daniel giải thích những chuyện hiển nhiên ở đời mà Freddi không biết được
và còn cho nó biết rằng mùa này chính là mùa thu.
Ngày nọ, có một chuyện lạ lùng xảy ra. Cơn gió mát thuở nào làm cho chúng khiêu
vũ nhịp nhàng giờ bỗng dưng đong đưa lúc lắc bọn chúng dữ dội như đang lên cơn
giận. Nhiều chiếc lá bị rứt khỏi cành và cuốn đi trong gió, lượn lờ trong không
trung trước khi nhẹ nhàng rơi xuống mặt đất.
Tất cả các chiếc lá trên cành đều trở nên hỏang sợ.
- Chuyện gì đang xảy ra vậy? - Chúng thì thào hỏi nhau.
Daniel bảo chúng: “Đó là những gì xảy ra trong mùa thu. Đó là lúc cho những
chiếc lá thay đổi nơi chốn của mình. Có người gọi đó là cái chết”.
Freddi hỏi: “Tất cả chúng mình có phải chết hết hay không?”
Daniel trả lời : “Đúng vậy, tất cả đều phải chết hết; bất kể rằng mình to hay
nhỏ, mạnh hay yếu như thế nào. Lúc đầu chúng ta thực hiện nhiệm vụ của mình,
chúng ta đón nhận mặt trời mặt trăng, gió và những cơn mưa. Chúng ta học khiêu
vũ.Chúng ta cười. Rồi chúng ta chết.
Freddi nói quả quyết: “Tôi không chịu chết đâu. Tôi sẽ không chết, anh cũng vậy
phải không Daniel?”
Daniel trả lời: “Không được đâu Freddi à, khi đến lượt tôi, tôi phải chết”.
Freddi: “Mà chừng nào mới tới lúc ấy?”
Daniel đáp lại: “Không ai có thể biết chắc được ngày ấy”.
Freddi để ý thấy rằng trong lúc ấy, những chiếc lá khác tiếp tục rơi. Nó suy
nghĩ: “Chắc là đã đến phiên chúng rồi”. Nó thấy rằng có những chiếc lá cố chống
chọi vô vọng với cơn gió lạnh lùng trước khi rơi xuống đất, những chiếc khác
thì buông xuôi và nhẹ nhàng rơi.
Chẳng bao lâu sao, cái cây đã hầu như trơ trụi lá.
Freddi nói với Daniel: “Daniel ơi Daniel! Tôi sợ chết
quá! Không biết điều gì sẽ đợi chờ tôi ở cõi chết”.
Daniel: “Tất cả chúng ta đều sợ hãi những gì chúng ta không biết, đó cũng là
điều tự nhiên”. Daniel vỗ về hắn: “Tuy vậy, bạn đâu có nghe sợ khi mùa hè trở
thành mùa thu, đúng không? Đó là những đổi thay tự nhiên, vậy sao bây giờ bạn lại
sợ mùa… chết ?”
Freddi hỏi: “Vậy cái cây có phải chết giống như tụi mình không?’’.
- Cũng vậy thôi, một ngày nào đó cây rồi cũng phải chết. Nhưng có thứ mạnh hơn
cái cây nhiều. Đó là sự sống. Sự sống thì vĩnh hằng và tất cả chúng ta chỉ là
một phần của dòng sống bất tận đó.
- Chúng ta sẽ đi về đâu khi chúng ta
chết đi?
- Đó là một bí ẩn vĩ đại mà không có ai
có thể biết chắc được.
- Đến mùa xuân, chúng ta có lại được trở
về hay không?
- Chúng ta chắc hẳn là không, nhưng sự
sống thì có đấy!
- Ôi nếu vậy thì vì sao lại có những chuyện
ngớ ngẩn như thế này cơ chứ? Tại sao chúng ta có mặt ở đời làm chi để chỉ rồi
phải gục ngã và chết đi một ngày kia!
Daniel trả lời điềm nhiên: “Đó là vì mặt trời và mặt trăng. Đó là vì những ngày
tươi đẹp mà chúng ta đã ở bên nhau. Đó là vì bóng mát ta tỏa che cho đời, vì
những cụ già và em bé. Đó là vì sắc màu
của những ngày mùa thu đầy nhung nhớ. Đó
là vì những xuân hạ thu đông đã qua đi qua đi trong đời ta. Ngần ấy thứ là chưa
đủ để có mặt trên cõi đời này hay sao?”
Thế rồi có một buổi chiều, trong áng nắng chạng vạng vàng úa của một ngày tàn,
Daniel đã ra đi. Anh ấy rơi nhẹ nhàng, anh ấy rơi dịu dàng, rơi đi rơi đi mà
dường như còn mỉm cười một cách bình yên, và rồi còn nói: “Giờ thì đã đến lúc
vĩnh biệt nhé, Freddi”.
Giờ đây, Freddi chỉ còn lại lẻ loi một mình, hắn là chiếc lá cuối cùng còn ở
trên cành.
Những hoa tuyết đầu tiên đã bắt đầu rơi vào buổi sáng ngày hôm sau. Những hoa
tuyết ấy màu trắng, rất êm và rất dịu dàng, nhưng mà sau nó tê buốt kinh khiếp
thế! Cả ngày dài không còn thấy bóng mặt trời đâu nữa, và ngày sao mà ngắn ngủi
đến thế! Freddi cảm thấy mình tái nhợt và dễ vỡ tan làm sao. Trời mỗi lúc một
lạnh và tuyết đã phủ đầy trên thân mình của nó.
Vào lúc rạng đông, một cơn gió đến tiễn đưa Freddi rời khỏi cành cây. Cũng
chẳng đau đớn gì. Nó cảm thấy mình trôi đi bềnh bồng, nhẹ nhành, êm ả.
Khi rơi, lần đầu tiên nó mới nhìn thấy được cả thân cây. Cái cây mới mạnh mẽ
vững chắc làm sao! Nó tin tưởng rằng cây chắc sẽ còn sống lâu, và nó đã
là một phần tạo nên cái cây ấy, điều này làm cho nó nghe rất đỗi tự hào.
Freddi rơi và nằm trên một hoa tuyết. Nó cảm thấy êm mà còn hơi ấm ấm nữa
chứ. Ở nơi mới mẻ này, chưa bao giờ đời nó có được cảm giác dễ chịu đến thế. Nó
nhắm mắt lại và từ từ rơi vào giấc ngủ yên. Nó không biết rằng mùa đông rồi sẽ
qua và mùa xuân rồi sẽ về và những bông hoa tuyết mềm mại này rồi cũng sẽ tan
đi thành nước. Nó không biết rồi cái tấm thân khô héo vô dụng của hắn sẽ ra làm
sao khi hòa vào với nước để làm cho thân cây được thêm sức sống. Mà hơn hết, nó
không bao giờ biết được rằng ngày kia khi nằm chết rục dưới cội cây này, nó sẽ
góp phần tạo nên những chiếc lá xanh non mới, chào đón một mùa xuân xa sẽ
về…
Mùa hạ 2003
Người dịch: Hoàng
Anh (Bình Dương)
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét