Nhà văn Mang Viên Long
Không biết có từ bao giờ,
do đâu - thông thường người ta đều nghĩ, những việc gì làm đầu năm, xảy ra cho
mình đầu năm, đều có thể sẽ ảnh hưởng cho mình (và gia đình) suốt năm ấy! Chẳng
hạn, đầu năm đi chợ quý bà “cữ” không
mua khổ qua, dưa leo, chanh ớt, bí bầu; tóm lại là các món có ý nghĩa “không
tốt”. Trái lại tìm mua đu đủ, dừa xiêm, mãng cầu, cá thu…(kiêng cữ cho qua khỏi
những ngày "mồng” hay qua Rằm, càng tốt).
Nguyên Cẩn
Lúc nhỏ, mồng 6, đến thăm gia đình
người chị, bà ấy cho tôi một cây bánh tét, tôi mừng quá mang bánh về nhà, bị
rầy: “Trời ơi! Đầu năm sao đem bánh tét về nhà vậy?”. Tuy biết những định kiến
như vậy là không chuẩn xác, mê tín, nhưng, nếu tránh được, thì cũng đỡ đi sự “phiền
hà” đầu năm không đáng có!
Năm nay, sáng Mồng 8 Tết, tôi đã nhận
được hai tập sách tặng của anh Nguyên Cẩn từ Sài Gòn: “Đối Thoại Với Hư Không” (tập thơ - NXB Thanh Niên/ quý 4
-2013) và “Cà Phê Không Đường” (tập 2
- tản văn/NXB Thanh Niên/quý 1 -2014).
Tôi rất vui, vì nghĩ rằng, suốt đời
mình “yêu” sách, mà đầu năm nhận được
“món” mình yêu - thì còn gì hoan hỉ hơn? Năm tới đây, chắc là mình “yêu” cái
gì, sẽ được “tặng” cái đó chăng?
Người xưa cũng đã nói “Thư trung hữu nữ nhan như ngọc” (trong
sách có người con gái mặt đẹp như ngọc) - năm mới, đã nhận được hai “mỹ nhân”,
thì còn gì hạnh phúc hơn? (Lý Diên Niên có “Giai nhân ca”: “…Ninh bất tri, khuynh quốc
dữ khuynh thành/ Giai nhân nan tái đắc!” - Không màng thành ngả quách
nghiêng/ chỉ e khó gặp nàng tiên hai lần - cơ mà!).
Hai tập sách - hai tác phẩm mới được
xuất bản của Nguyên Cẩn, đúng là hai “giai nhân” có nét đẹp đài các, thâm trầm,
và quyến rũ! Tập“Nói Với Hư Không”
(gồm 40 bài thơ/ dày 154 trang) được Thiện Tri Thức trình bày bìa, các họa sĩ
Đinh Cường, Thân Trọng Minh, Rừng, Nguyễn Đỉnh Thuần góp phần điềm tô cho “dung
nhan” người đẹp thêm mặn mà, hấp dẫn!
Tôi ngẫu nhiên lật một bài trang 106,
trong 40 bài thơ: Đúng là mùa Xuân còn, trong bài thơ vừa hiện ra “Xuân Còn
Mẹ”:
“Xuân nầy con vẫn cầm tay mẹ
Mong manh như ngọn gió qua nhà
Thều thào mẹ bảo hình như Tết
Đang về khoe sắc giữa ngàn hoa
Mẹ dẫu mơ hồ nhưng cũng biết
Cháu con họp mặt vẫn đông vui
Lũ trẻ lao xao giờ khai tiệc
Móm mém cười xong mẹ ngậm ngùi
Còn thằng anh lớn sao chẳng thấy
Nó ở chân mây hay cuối trời?
Đã vắng hai mùa không trở lại
Đêm mẹ nằm vẫn gọi: "con ơi!”
Mẹ có mơ màng hay lãng đãng
Làm sao quên được bóng hình xưa
Thời gian quanh quẩn bên giường hẹp
Mẹ đã không còn biết nắng mưa
Vậy đó xuân nầy còn có mẹ
Ngự giữa tin yêu giữa cuộc đời
Cho chúng con quay về nương náu
Bên trời thôi vọng tiếng chim côi
Và thấy mùa đi xanh trong lá
Chỗ mẹ nằm chim nhỏ hát ca…”.
Và một bài ngẫu nhiên khác (trang 30): “Đêm
Nào…?” – Kính tặng Trung Niên Thi Sỹ:
“Đêm
nào hoa sinh?
Người về thảng hoặc,
Con sông vô tình,
Cuốn chiều xa lắc.
Đêm nào không trăng?
Người soi bóng mộng,
Tìm cõi vĩnh hằng,
Cuối trời mê vọng.
Đêm nào không ta?
Người đi qua đó,
Ngỡ ngày hôm qua,
Tan vào trong gió
Đêm nào mai sau…
Diệu hoa lầu các,
Trăng còn nguyên mầu,
Lòng nay chẳng khác.
Không đến không đi,
Không tàn không nở,
Được gì, mất gì?
Không tìm cũng rõ.
Trong cõi vô minh,
Người ngồi thổi tắt
Ngọn nến vô tình,
Giữa hồn hiu hắt
Đêm nào hoa sinh,
Người về một độ,
Rõ ngàn điêu linh,
Giật mình liễu ngộ.
Đêm nào, đêm nào?
Người về thảng hoặc…”
Tôi rất yêu quý thơ (từ thuở nào
cho đến bây giờ) - nhưng, hiếm khi tìm được những bài thơ hay trọn vẹn, nhất là
khó tìm được cả một tập thơ hay như thế. Có người nói, thơ (văn) cũng giống như
những “thực đơn” trên bàn tiệc, tùy “tạng” người ưa thích! Có lẽ cái “tạng” của
tôi không ưa các “món” cầu kỳ quá, xào chiên công phu quá, hay thêm nhiều gia
vị, màu sắc đông tây cho nó có vẻ “sang trọng” mà lúc bỏ vào miệng thì nuốt
không trôi (nếu gắng nuốt, cũng sẽ khó tiêu hóa được)?! Lại cũng chẳng mấy “ưa”
món “ăn nhanh” lạt lẽo, vô vị, lập đi lập lai - nhàm chán!
Thơ Nguyên Cẩn không màu mè, nắn nót, mà luôn tươi mới, hồn nhiên tuôn
chảy như những dòng suối – nhưng trong cái trong sáng, chơn phác tưởng là giản
dị ấy, là sự hoà quyện rất tinh tế giữa cảm xúc dạt dào và trí tuệ sâu lắng đã
bao khi! Câu nào “chắc” câu ấy; bài nào “chắc” bài ấy! Nó là sự kết tụ của một
sự “thực chứng” lâu dài từ đời sống nhiêu khê, khổ đau, và hư huyễn quanh ta!
Nó toát lên hương sắc của một đóa Vô Ưu giữa
đời thường, như niềm hiến dâng vô cầu của tấm chân tình rộng mở. Như tia
sáng tinh khiết lóe lên giữa bóng tối của sự vô minh, điên đảo, trầm luân! Và
sau cùng, nó đem lại cho người đọc nhiều “dấu hỏi và dấu lặng” thao thức, khôn
nguôi!
Nhìn lại, dòng thi ca VN trong nhiều thập niên (từ thời gọi là “tiền
chiến” cho đến nay), người đọc cảm nhận rằng đó là một nền thi ca luôn chuộng
cảm xúc, nhiều hơn là trí tuệ. Điều nầy cũng cho biết, một số nhà thơ thường dễ
dãi với cảm xúc thoáng qua, mà ít quan tâm đến chiều sâu tư tưởng cần có trong
một tác phẩm - dù là chỉ 4 câu! Sự hạn chế tầm nhìn, nhận thức, cùng sự ồ
ạt xuất bản thiên về số lượng, đã làm
thi ca VN khó vươn đến đỉnh cao của một tác phẩm có tầm vóc lớn hơn!
Trong khi ấy, có một số nhà thơ - đã gắng công “làm mới” thơ bằng lý
trí, lý luận, nhưng tiếc thay, đó là những dòng chữ vô hồn, gập ghềnh lên xuống
khô khốc, chắp vá từ những mớ kiến thức đã quá cũ của các nền thi ca phương Tây,
như một hiện tượng “dồn nén” ngắn ngủi! Chiếc áo vay mượn kiểu cách không trải
qua “đo đạc” tầm vóc, không vừa vặn với con người VN thuần hậu, sâu lắng và không
ưa đỏm dáng!
Cả hai “dòng” thơ nầy - không mấy được người đọc đồng cảm và đồng tình!
Người đọc đòi hỏi, cần có sự dung hợp mầu nhiệm giữa con tim và khối óc; để có
một tác phẩm đúng ý nghĩa. Vừa phơi phới cảm xúc tinh khôi, vừa lắng sâu tư
tưởng sáng tạo; để có thể chuyển hóa tâm hồn và đời sống, ngày một trong trẻo,
tươi sáng và an lạc hơn!
Đầu năm mới, “gặp” được hai người đẹp -
thật hân hạnh!
Mồng
10 tháng Giêng – Giáp Ngọ 2014
Mang Viên Long
.jpg)
.jpg)
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét