Khói nắng lờn vờn, chông chênh và đổ xiêu ở khoảng ao
bèo rộng nom tám thước ruộng. Bóng mẹ nhoài theo vợt hớt bèo. Bèo mới nở chừng
một tháng, còn non bấn. Từ ngày mẹ nuôi đàn lợn sữa, khoảng ao ấy không còn những
bông hoa tím ngát. Mẹ bấm những nón chân xuống bờ ao đất nhũn và ướt rượt, một
tay víu chặt lấy thân cây ổi chắc nịch. Bố trong nhà lầm rầm chả biết thương
hay chửi “Mẹ nó trưa cứ hành xác ngoài nắng.
Ra bảo mẹ mày về”. Ông kéo một hơi dài thật dài, nhả chậm rãi, rồi miên man
theo khói thuốc đục ngầu. Nghĩ thế nào, vừa bước tới bậu cửa, ông gọi tôi lại.
- - Mày đi xin cho bố một
nhúm thuốc lào.
Tôi “vâng ạ” lầm lũi. Chạy ra tới ngõ thì chạm mặt mẹ.
Mặt mẹ vừa hong nắng, đỏ hừng hực, đổ mấy giọt tanh. Tay
chân mẹ bám chi chít những bèo con mới đẻ. “Đi
đâu?”. Một câu gọn lỏn. Vừa lạnh vừa
thô kệch, hầm hừ. Nhưng lắm tầng nghĩa. Đi đâu giờ này cho bóng nắng đổ ngập đầu?
Chân khập khễnh bước xuống sao được con ngõ dốc? Chao chát như tiếng mắng,
nhưng ấy là mẹ lo. Ba tuổi, tôi bị cơn sốt viêm não Nhật Bản đánh gục chân phải,
muốn xuống ngõ dốc, phải dựa dẫm vào hàng rào tre, tự tay mẹ ken lấy.
- - Con đi xin thuốc lào cho
bố.
- - Miệng hôi rình còn lào
liếc gì. Về!
Chữ “Về” dằn xong, mà thấy bước đi của mẹ nặng nhọc. Đợi
mẹ thêm dăm bảy bước, tôi cũng lích nhích đi xuống đường. Khoảng áo bèo lốm đốm
vài lá xanh. Mẹ cũng gan, xa tít còn khều vợt ra cho kì được. Mươi mười bữa nữa,
bèo con lại nở lan, chưa kịp đến “thì”, sẽ lại lọt thỏm vào miệng vợt. Mà trời
cứ nắng như đổ lửa hoài, chắc gì bèo con đã nở? Cá rô, cá cảnh còn chết cong, lềnh
phềnh trên mặt nước cũng bởi mùa nắng năm nay dài quá.
Vào tới sân nhà ông Sĩ, gọi năm lần bảy lượt, mà mấy
con chó dữ hằng ngày, hôm nay ăn phải gì mà im ỉm. Đứng cạnh cây na một hồi, thấy
vài quả lốm đốm vết thâm sì, tưởng đâu chín mà thằng Bửn nhà ông ấy chả buồn
ngó tới, lại lén đưa tay lên nắn nắn. Na còn xanh lét, hình như lại bởi nắng
quái hun màu xám xịt. Mà biết đâu đó, hồi nó vừa mở mắt, thằng Bửn chiều nào cũng
lấy tay thăm bóp nó vài lần. Bước thêm vài bước, dúi một con mắt vào khe hở của
tấm cửa gỗ, trộm nghĩ ông Sĩ còn say giấc, nào ngờ trong nhà cũng vắng teo.
Vào sân nhà bà Phụng, cái ngữ nghiện trầu như bà ấy
thì chả bao giờ túng thuốc lào trong túi. Cả đàn chó con nhao nhao vừa cắn xỉa
vừa giật lùi theo bước tiến của tôi. Bà Phụng hây hây xua đàn chó từ trong buồng,
rồi vọng ra qua tấm mành chắn cửa sổ.
- - Ai đó?
Năm mấy tuổi rồi mà cái giọng còn thánh thót.
- - Dạ, cháu con bố Bắc, qua
xin bà ít thuốc lào ạ.
- - Không còn đâu. Về nhớ
khép cổng lại giùm cái.
Giọng bỗng chùng xuống, lạnh queo. Nghĩ ngợi thế nào,
bà lại ra, dúi vào tay tôi một nhúm vụn vụn. Tôi khum chặt những ngón tay lại
cho khỏi rơi. Bà Phụng đưa những ngón tay nhăn gầy, vuốt má tôi, nói ngọt như
đường thốt nốt: “Con gái bố Bắc, xinh đáo
để”.
Ở cái làng này lắm kẻ sống bằng mấy mặt người, ẩm ương
như thời tiết, chẳng biết đâu mà lần. Sáng ra chạm mặt nhau có khi nói lời dẻo
quẹo, mà trưa đã ngó đầu sang nhà bên kia để chửi đổng chỉ vì con gà không dưng
bị mất. Chân tập tễnh chỉ chạy qua dăm ba nhà quanh quẩn cái khoảng ao xanh
bèo, nhưng biết tỏng từng mặt người dạ quỷ. Tôi quay ra, gáy còn ớn lạnh bởi
cái giọng nhuyễn như mèn mén của bà Phụng. Tôi nhổ toẹt một bãi nước bọt dưới
ngay ở cổng. Hai con chó con chui mũi giành nhau liếm. Loài chó ắt sống bằng một
mặt, có cắn người cũng vì trung thành với chủ, mà liếm chân chủ cũng vì rất mực
yêu thương. Tôi lại lích nhích ven theo đường rào uốn lượn theo con dốc đứng.
Về tới sân vẫn thấy mẹ loay hoay rửa bèo ngoài giếng
nước làu bàu câu gì đó trong miệng. Bố gác chân lên ghế, giọng lẩy bẩy như thèm
thuốc. Tôi úp lòng bàn tay gọn lỏn vào hộp đựng thuốc lào bố làm bằng hộp xi
đánh giày màu đen có in hình con ngựa.
- - Xin nhà ai đây?
- - Bà Phụng ạ.
- - Con mụ già sao mà keo thế
chứ. Vụn tơi thế này nhét sao cho vừa cái lỗ điếu.
Bố rúm rúm, rắc rắc cho vụn rơi xuống, lọc lấy những sợi
thuốc dài, cũng vừa vặn một điếu. Bố tần ngần dúi vào lỗ điếu, kéo hơi bị hụt, bố
dằn cái điếu trúc xuống gầm bàn. Bố đi ra ngõ, nhòa theo bóng nắng.
Đêm qua thấy mẹ hái mấy quả bầu đất, mướp hương. Rạng
sáng, mẹ nịt chặt bì vào xe, lao vút xuống con dốc mờ sương. Tiếng xe kèn kẹt vừa
dứt, bố đã tỉnh dậy, lạo xạo trong buồng tìm thứ gì đó. Bố lay tôi dậy, thều
thào: “Mày có biết tiền bán trâu mẹ mày để đâu không?” Tôi dụi mắt, lắc đầu. Bố
đảo tung mù những nia, những giỏ, những chum, những vại. Hình như dò được bọc
tiền mẹ cất giấu, bố cười khầng khậc. Tôi lao xuống giường, ôm ghì lấy chân bố,
gào lên:
- - Con xin bố, bố đừng lấy
tiền của mẹ, mẹ gom tiền để chữa chân cho con. Bố đừng đi, bố ơi.
Bố day day cái chân hệt như con trâu bị ngứa cố day
cho con đỉa đói dứt ra, tôi càng siết chặt lấy. Bố trợn mắt, con mắt trắng dã
nuốt chửng tôi. “Mày không phải con tao”.
Giọng bố gãy gụa, mà từng chữ cứ xoắn xít trong đầu óc
tôi. Bàn tay mềm nhũn, buông thõng ra khỏi chân bố. Hai vai bủn rủn như lúc tiết
trời sắp chuyển mùa. Chân bị bại liệt mười mấy năm nay bỗng nhói buốt. Hắng giọng
mãi cổ họng mới bớt nghèn nghẹn. Ngửa mặt lên thấy nắng dột qua vài khe hở của
mấy tấm ngói ken lỏng. Nắng hắt gồn gột vào da mặt mới biết mình không ở cõi
mơ. Biết bao giờ trời thương cánh bèo đổ một cơn mưa? Mà mưa rồi lấy ai bắc
thang lên che cho kín ngói? Bố ơi, bố đừng đi…
Mẹ về đến cổng, dựng xe vào vách bếp, mặt hơn hớn:
- - Hôm nay chẳng ế thứ gì. Mấy
quả mướp hương, vừa đổ ra người ta đã giành mua. Con gái thấy mẹ có may không
chứ.
Hiếm lắm mẹ mới có một ngày vui. Và hiếm lắm mẹ mới gọi
tôi là “con gái”. Nhưng mấy chữ bố ném lại trước lúc đi còn ong ong tâm trí. Mặn mà sao nổi với lời ngọt hiếm hoi
kia? Tôi gắng gượng, nấn ná cho mẹ vui
thêm chút đỉnh. Mẹ cười ha hả lúc tháo dây nịt giằng ở ghế ngồi xe đạp. Tiếng
cười vừa dứt, mẹ lại cằn nhằn
- Bố mày ngủ gì ngủ kĩ thế,
vào gọi bố dạy còn đi tát nước trên Cồn Đâu.
- Bố đi rồi.
Mấy chữ cứ thản nhiên trôi ra khỏi miệng.
- Bố mày đi đâu, hay sáng
ra lại qua nhà nào bắn thuốc lào rồi.
- Bố không về nữa rồi mẹ
ơi.
Nói đến đấy, tôi bật khóc. Mẹ khựng lại ở nút thắt dây
nịt cuối cùng. Mẹ luống cuống chạy vào lục cái chum lúa nếp. Mẹ lao ra khỏi cửa,
bóng mẹ xô về phía nắng trên ở ngõ dốc liêu xiêu. Mẹ đi tìm bố. Không, mẹ đi
tìm bọc tiền, đi tìm ước mơ của tôi.
Bố biệt tăm từ dạo ấy. Mẹ bất lực, không còn mong
ngóng tin bố. Nghĩ mà thương mẹ, cả đời cõng trên lưng mơ ước của tôi, ước mơ một
ngày đi vững vàng hơn bằng đôi chân, đến phút cuối lại bị bố phá nát. Nắng sau
mưa héo rũ, xác nắng còn đọng lại trên mái lá tranh đen ngòm khói rạ. Nụ cười của
mẹ cũng héo.
Dạo này mẹ nhận thêm cái chức tổ phó tổ nông dân, đâu
một quý được dăm bảy chục. Nào có nhàn, thấy ngày nào mẹ cũng loay hoay với mấy
cuốn sổ viết rồi xé đi. Không có máy tính, lại tiếc mấy trang giấy trắng, mẹ
đánh liều nháp vào bắp chân và đùi nhoe nhoét, lội ruộng một buổi chiều là vết
mực cũng sạch trơn. Tổ trưởng tổ nông dân là bác Chàm, trạc tuổi bố nhưng mỏi
mòn rồi mà chưa vợ. Thi thoảng bác ghé qua, dựng xe ở vách bếp, kẹp cuốn sổ ở
nách bước vào. Bác Chàm ở tận cuối xóm, chỉ mỗi dịp Tết, tôi mới có dịp đi khắp.
Cái chân khập khễnh đi được đến nhà bác Chàm thì chắc là rệu rã, không còn sức
mà quay về. Bác Chàm lần nào qua cũng có xoài xanh rôn rốt, hay vài qua na ngọt
lịm mang cho tôi. Mẹ biết bác sang, tất
tả xách ấm tích đi pha chè xanh nóng. Tôi quý bác Chàm lắm. Cái mái nhà dột cũng
là bác sửa sang, che chắn. Cái hàng rào tre bị con bò ngứa sừng húc gãy, bác
cũng giằng lại cho chắc. Bác cởi trần thau giếng giúp mẹ con tôi. Thảng hoặc, mẹ
bắt được con cá rô đồng, đều gọi bác qua ăn. Dần dà, thấy bác Chàm chăm chỉ, chất
phác, mẹ cũng thương thương. Có đêm, mẹ từ buồng trong nói vọng ra:
- Mày thấy bác Chàm sao?
- Ờ thì cũng hiền hiền, dễ
gần. Mà sao mẹ hỏi vậy?
- Mẹ thương bác ấy rồi phải
không?
Mẹ im bặt, chắc là miên man nhớ bố.
Bác Chàm thường ghé qua hơn mỗi ngày. Có đêm bác ngủ lại
cùng mẹ ở gian buồng. Tôi giờ đã lớn, cũng hiểu rằng mẹ cần có người đàn ông để
bấu víu, nương vai. Hàng xóm với nhau mấy chục năm trời, chắc cũng đủ thấu lòng
nhau.
Tôi gặp cơn ác mộng, bố trở về khi túi tiền đã cạn
khô, xồng xộc vào nhà đòi mẹ đưa tiền. Tôi ghì chặt lấy chân bố, van vỉ. Bố day
day chân rồi đạp mạnh tôi ngã nhào ra đất “Mày không phải là con tao. Mày không
phải là con tao…”. Tôi giật mình bật dậy, sờ lên trán ướt rượt cứ nghĩ chỗ nằm
bị dột mưa. Đầu óc váng vất câu nói của bố. Từ khi bố ôm theo ước mơ của tôc
lao xuống ngõ dốc, tôi chưa một lần hỏi mẹ về chuyện ấy. Tiếng mẹ và bác Chàm thì
thào trong buồng.
- Anh muốn chữa chân cho
bé Na, anh và em cố gắng cuối năm nay đưa bé Na đi chữa trị nhé? Anh có chút tiền
tiết kiệm được mấy năm nay, sáng ra anh sẽ đưa em cất giữ, gom góp dần.
- Cảm ơn anh đã thương con
em. – Mẹ mếu máo, lẩy bẩy. – Cái lão già chết tiệt ấy đã lấy hết số tiền của em
đi rồi. May mà em còn cất một ít chỗ khác. Em đưa anh giữ, chứ để ở trong nhà,
biết đâu lão ấy về đột ngột, lại thêm một bận khổ.
Tôi thương mẹ và bác Chàm, cả cuộc đời mẹ đã đi mòn
ngõ dốc chênh vênh cõng trên lưng ước mơ của tôi. Những nếp nhăn xô lại ở khóe
mắt như đang rượt đuổi theo thời gian mỗi ngày một dày hơn.
Mẹ đang bằm rau cho lợn, mặt tươi như hoa:
- Na này, có thích có em
không?
- Thật hả mẹ, mẹ có em bé
rồi phải không?
Mẹ thẹn thùng, chùi tay xanh rờn xác rau vào ống quần,
rồi cúi mặt xuống, xoa bàn tay chai sần vào bụng, tủm tỉm cười. Tiếng bác Mừng
thất thanh từ cuối ngõ dốc.
- Nhà chị Huyên ơi, gã Chàm
vừa leo lên tàu đi rồi.
Mẹ thất thần, buông con dao xuống, gào khóc nức nở “Tiền
của tôi, tôi phải chữa chân cho con gái tôi. Ông trời đang trừng phạt tôi sao
trời ơi. Tôi dựa dẫm vào đàn ông chỉ để mong chữa khỏi chân cho con tôi mà sao
cuộc đời cay nghiệt với tôi thế hả. Con tôi có lỗi gì mà ông trời không thương
con tôi, hỡi giời.”
Người sống cùng mẹ con tôi mười mấy năm trời mà tôi gọi
là cha, rồi cả bác Chàm, hóa ra chỉ là chỗ dựa của mẹ để lưng gầy đỡ nặng khi
cõng trên lưng ước mơ lớn của tôi. Đứa em tôi chào đời, sẽ như tôi, rồi cũng lạc
mất cha. Hóa ra tôi đã quên, quên cái bãi nước bọt tôi nhổ toẹt ở cổng nhà bà
Phụng, cứ ngỡ rằng đã biết tỏng từng mặt người dạ quỷ…
Dương Hằng (Hà Nội)
.jpg)
Đọc xong và suy ngẫm...
Trả lờiXóaVăn phong khá "già", không nghĩ bạn còn trẻ vậy!
Trả lờiXóa