Năm
nào nhà tôi cũng có một giàn bầu trước ngõ. Giàn bầu ấy mẹ tôi trồng. Mẹ tôi cả
đời làm ruộng, chỉ biết quanh quẩn sau lũy tre làng với cánh đồng, mảnh vườn,
con suối. Chợ tỉnh, chợ huyện bà mới ra được vài lần, sau này tôi định chở mẹ
xuống phố mua sắm, bà lại bảo chỗ ấy đông người, mẹ… sợ. Qua năm này tháng nọ,
mẹ tôi chỉ loanh quanh trong xóm, ra chợ làng, thăm vài người bạn láng giềng
rồi lại lủi thủi trở về với căn nhà, góc sân, lại tự tay ươm trồng, vun vén cho
hàng cà giàn mướp. Mẹ tôi thích ăn bầu, bà bảo ăn bầu người mát, nên năm nào
cũng trồng một giàn trước ngõ cho trái sum suê.
Mẹ tôi là người kĩ tính. Từ việc để dành hạt giống mùa trước, cho đếm ươm hạt lên mầm, bắc giàn cho bầu bò lên, bà
đều làm tỉ mỉ. Có lần mẹ đi làm đồng, tôi ở nhà nấu cơm trưa. Tôi ra giàn bầu
hái một quả đẹp nhất vào nấu canh cho mẹ. Tưởng rằng trưa mẹ về sẽ vui bởi bữa
cơm do thằng con vụng về như tôi nấu. Ngờ đâu, mẹ về ngang ngõ, tôi thấy mặt mẹ
không vui. “Con hái trái bầu lớn nhất giàn rồi phải không”. Tôi hồ hởi dạ. Mẹ
thở dài một lượt, trái đó mẹ để làm giống mà. Tôi mới ngớ người ra, bao giờ mẹ
cũng để trái ra đầu tiên lấy hạt cho năm sau trồng. Rồi bà gõ đầu tôi, trái đầu
tiên để giống mới tốt, lần sau làm gì cũng phải để ý nghe con. Tôi chỉ biết
cười xòa. Rồi tự tay mẹ dọn cơm cho tôi.
Mẹ tôi cả đời lặng lẽ. Có niềm vui nỗi
buồn nào bà cũng giấu cho riêng mình, nếu có nói ra cũng chỉ nói với dây bầu, quả
bí bằng ngôn ngữ của ánh mắt thoáng buồn mà tôi chẳng bao giờ hiểu được. Tôi
ngày ấy vô tư đến độ dại khờ, chưa một lần chợt nghĩ về những nỗi lòng của mẹ.
Chỉ riêng giàn bầu thương mẹ nhọc công, lam lũ mà năm nào quả cũng sai. Có năm
giàn bầu trĩu trái, mẹ chọn những quả đẹp nhất hái mang đi biếu từng nhà trong
xóm. Tôi hỏi mẹ sao không bán lấy tiền. Mẹ chỉ cười, chẳng được mấy đồng đâu
con, láng giềng chỗ tình nghĩa giúp nhau, người ta giúp mẹ con mình lắm. Tôi
hồi ấy hay làm phép tính nhân, nếu bán cả giàn bầu thì nhẩm ra cũng được vài
trăm ngàn chứ ít gì. Rồi tôi thấy tiếc, sao mẹ không bán để có thêm vài đồng,
bớt lại vài ngày đi làm mướn nhỉ. Sau này đi ra với cuộc đời, được bạn bè cưu
mang, tôi mới hiểu hết lời của mẹ.
Giàn bầu trước ngõ mẹ tôi nâng niu
lắm. Mỗi ngọn bầu non bò ra, bà lại bắc lên giàn cho ngay ngắn. Chiều chiều mẹ
lại ra mương xách nước về tưới gốc bầu. Từng quả bẫu bụ bẫm, mẹ gửi gắm yêu
thương như chính bà bao giờ cũng thương yêu, kì vọng vào đứa con trai mình.
Giàn bầu trước ngõ nhà tôi do vậy mà bao giờ cũng xanh mượt, ai đi ngang qua
cũng tấm tắc khen. Mẹ tôi vui, một niềm vui đơn sơ thầm lặng. Giàn bầu thương
mẹ nên cứ đâm ngọn, xanh rợp cả con ngõ quê nhà. Mẹ thường ra ngồi dưới dàn bầu
hóng mát mỗi trưa hè hay cùng bạn trong xóm ngồi uống nước chè, nói chuyện vào
những buổi chiều khi việc ruộng đồng đã xong. Sau này tôi xa nhà đi học, mỗi
lần gọi điện về, mẹ lại nhắc mùa này bầu cho nhiều quả non, con về mà ăn canh
bầu với mẹ.
Còn gì ngon bằng bát canh bầu mẹ nấu.
Nhà tôi ngày xưa khó lắm, chẳng bao giờ có được tôm mà nấu với bầu. Nhưng bát
canh đơn sơ mẹ nấu, tôi vẫn thích ăn nhất đến giờ. Có lần về quê, tôi mua một
cân tôm tươi cho mẹ, bảo nấu canh với bầu. Ăn lần đầu mẹ bảo cũng ngon nhưng
lần sau không thích nữa. Tôi chợt băn khoăn, hay là mẹ không ăn được tôm. Cả
một đời khổ nghèo, mẹ thành ra quen miệng với những món đạm bạc. Bà hay bảo,
canh bầu đã ngọt mát rồi, cần gì cho thêm tôm nữa. Tôi chợt giật mình, hay là
những năm tháng sống nơi phố thị, tôi đã quên hương vị quê nhà mất rồi…
Chiều nay hết việc, một phút thảnh
thơi, tôi chợt nghĩ về mẹ. Gọi điện về hỏi thăm, bà lại bảo, bây giờ bầu đang
nhiều quả non, con có rảnh thì ăn canh bầu với mẹ. Chợt thấy thương giàn bầu
trước ngõ, bao nhiêu năm tháng cứ ăn ở thủy chung, thương mẹ tảo tần mà mùa nào
cũng tươi tốt. Còn tôi, tôi cứ đi hoài…
P.T.V (Đại học Quy Nhơn)
.jpg)
Bài viết cảm động, có những điều tuy đơn sơ, giản dị nhưng quý giá, thân thương vô cùng.
Trả lờiXóa