.JPG)
Nhà thơ Triệu Từ Truyền
Tính nhân bản luôn được đề cao trong cộng đồng người từ nguyên thủy đến ngày nay. Tuy nhiên, thời đại nào cũng ngỡ rằng do thánh nhân, giáo chủ (được mặc khải của thượng đế) nêu ra những tiêu chí của nhân bản, và giáo huấn động vật người để trở thành loài người văn minh. Do vậy, tính nhân bản càng ngày càng xa rời nguôn gốc đích thực, mà bị vo tròn bóp méo từng lúc từng nơi theo ý muốn của nhóm lợi ích nào đó đang chi phối cộng đồng. Họ giải thích tính nhân bản rất tùy tiện, thậm chí đổi trắng thay đen bằng lý luận duy lý, gieo rắc tang thương cho cộng động người, bạo lực tràn lan vì nhân danh những tiêu chí “đạo lý” nào đó.
Tính nhân bản bắt nguồn từ tương tác tự nhiên và hoàn thiện dần trong tương tác nhân sinh.
Tính nhân bản hàng đầu là tình đồng loại, tình yêu có tính dục, tình yêu cùng huyết thống và tình yêu môi trường sống (thiên nhiên & sinh vật). Tất cả tình nêu trên đều có lực của tương tác mạnh, lực duy trì hạt nhân nguyên tử, cũng chính là tương tác bản năng, lực duy trì tồn tại cõi nhân sinh.(1)
Do vậy nếu chủ trương đàn áp, tiêu diệt một công đồng nào vì khác biệt tôn giáo, giai cấp, thành phần, tập quán và tư duy… sẽ dẫn tới hủy diệt các bên đối đầu, nghĩa là loài người tiêu vong. Tương tự bắn phá vào nhân nguyên tử để tạo ra vụ nổ bom hạt nhân, hậu quả thế nào nhân sinh đã nếm trải.
Tính nhân bản số một phải chăng là tình yêu, là từ bi, là sức mạnh hàng đầu cho cõi nhân sinh hiện hữu?
Tính nhân bản còn là hiện thể của tương tác yếu, tương tác tạo ra bức xạ mặt trời, tạo ra ánh sáng sưởi ấm hành tinh (2), ấy là lòng bao dung, tính vị tha. Tính nhân bản bao dung, vị tha là đặc trưng của tương tác tâm thức, không chỉ bình phẩm, phán xét bằng lý trí, bằng tri thức mà còn nhìn sự việc bằng trái tim, bằng tâm thức. Bao dung vì biết rằng mình chưa biết đầy đủ, chưa biết hết vì hệ quả nào cũng từ vô số hạt hạ nguyên tử hình thành, không chỉ xuất phát từ vũ trụ có trái đất này, mà còn bắt nguồn từ những vũ trụ song song, không chỉ từ vật chất mà kể cả phản vật chất nữa. Tương tác tâm thức tự ẩn chứa bao dung vì tầm nhìn xuyên vũ trụ, tầm nhìn ít ra của hàng chục tỷ năm ánh sáng, tầm nhìn toàn thể không giới hạn như cái nhìn toàn diện. Chỉ có tính nhân bản bao dung mới thật sự tử tế, thật sự lương thiện.
Tính nhân bản còn biểu hiện qua phát minh. Phát minh là thuộc tính của tương tác tri thức. Cộng đồng người tồn tại từ nguyên thủy đến ngày nay là nhờ trí óc không ngừng tiến bộ, từ thực tiễn rút ra khái niệm, từ khái niệm khái quát thành phạm trù, rồi quy luật, từ phân tích dẫn đến phán đoán, nâng lên chủ nghĩa duy lý. Mặc dù chủ nghĩa duy lý gặp nhiều hạn chế trong vấn đề nhân sinh và lịch sử xã hội, vẫn đóng góp lớn trong nền văn minh cơ khí, phát triển tiện nghi vật chất và khoa học thực nghiệm.(3)
Nếu tương tác hấp dẫn (trọng trường) giữ vững cho thiên hà, hệ thái dương trường tồn, thì tương tác tri thức mà đặc trưng là phát minh, từ công cụ thô sơ đến máy móc hiện đai, giúp loài người làm chủ trái đất như ngày nay. Vậy phát minh là tính nhân bản có tầm quan trọng suốt chiều dài lịch sử.
Bao giờ sức mạnh của tương tác cũng đều theo xu hướng tích cực, tuy nhiên nếu lỡ bước một đoạn đường sẽ sai lầm có tính hủy hoại. Tương tác bản năng tình ái rất tuyệt vời, nếu yêu với tính sở hữu cực đoan sẽ dẫn đến ghen tuông thù hận, và hậu quả có thể giết người. Mặc dù có tương tác bao dung kề cận, đôi khi cũng không kiềm chế được sân si, kể cả tính giáo dục trong tương tác tri thức cũng bất lực trước kẻ mù quáng. Vì vậy cần có tương tác quyền lực đủ sức khống chế những tương tác sai đường kia, giữ các tương tác cân bằng thể hiện trong cộng đồng là tính nhân bản công bằng.(4)
Công bằng cũng là một đặc tính của chủ nghĩa nhân bản.
Tính nhân bản là còn phải thúc đẩy cộng đồng và cá thể luôn tiến bộ. Tiến bộ là hiện thể của tương tác phát triển. (5) Tuy nhiên phát triển có tính tiến bộ không phải là bành trướng. Một cây con lớn dần nhờ lá quang hợp và rễ hút dưỡng chất trong đất là phát triển tiến bộ, một con rắn nuốt một con rắn khác là bành trướng. Một bộ óc mở rộng kiến thức bằng nghiên cứu, học tập và tu luyện mới tiến bộ thật sự, trái lại bộ óc chỉ sao chép, ăn cấp phát minh, sáng chế là bành trướng.
Tiến bộ là tính nhân bản thứ năm xuất phát từ tương tác tự nhiên và tương tác nhân sinh.
Bài viết ngắn trên đây chỉ mang tính đề cương của Tương Tác Luận, còn cần phải phân tích và chứng minh trong nhiều lãnh vực nữa. Tuy vậy, đây là tri thức căn bản và tâm thức sơ khởi của Tương Tác Luận.
Trên hành tinh xanh cũng đang diễn ra hai quá trình phát triển: tiến bộ & bành trướng. Nhiều quốc gia tự nguyện hình thành cộng đồng, có hiến chương chung, tầm nhìn và hành động chung là phát triển tiến bộ. Còn quốc gia nào muốn phát triển bằng bạo lực, bằng vũ khí là bành trướng, bành trướng là hành động chủ quan ngược lại với tương tác nhân sinh nghĩa là chống lại sức mạnh của tương tác tự nhiên, mà vật lý hiện đại đã chứng minh qua khoa học thực nghiệm, không còn là những lời mặc khải, tiên tri từ hàng ngàn năm qua nữa.
Tóm lại, Tương Tác Luận có năm tính nhân bản: Tình yêu- Bao dung- Phát minh- Công bằng- Tiến bộ bắt nguồn từ năm tương tác tự nhiên của thế giới hạ nguyên tử: Mạnh- Yếu- Hấp dẫn- Điện từ- Trương nở (hạt boson Higgs). Tương tác luận là triết học có luận cứ khoa học không phải siêu hình học.
Cốc Đạ B’Lao, Tết Ất Mùi-2015
Triệu Từ Truyền.
Chú thích: (1) Nếu trong vật chất, tương tác mạnh (a) diễn ra trong nhân nguyên tử, do những hạt sứ giả gluon trói chặt nhân nguyên tử (1), tương ứng diễn ra trong nhân sinh là tương tác bản năng. Chính bản năng sinh tồn làm con người hiện hữu, bản năng là nhân tố chính của tập quán, truyền thống, bản sắc văn hóa của mỗi cộng đồng người.
(2) Tương ứng với tương tác yếu (b) là tương tác tâm thức, do năng lượng tâm linh vượt qua nhiều vũ trụ khác nhau nên thoạt nhìn không được mạnh như tương tác bản năng. Song chúng quyết định tài năng, bản lĩnh, thành tựu của con người tương tự như hạt sứ giả W và Z có vai trò quan trọng trong cấu tạo vũ trụ.
(3) Tương tác tri thức làm xã hội loài người đứng vững và phát triển khoa học, cũng như tương tác hấp dẫn giữ vật thể trên trái đất không bay vào khoảng không vô định, rộng hơn giữ cho hệ mặt trời bền vững, giữ cho các thiên hà tồn tại trong vũ trụ đang giãn nở.
(4) Trong tự nhiên đối ứng với tương tác quyền lực là tương tác điện từ (3). Từ nhỏ đến già, con người ai củng cảm nhận được quyền lực như thấy biết dòng điện, điện soi sáng và còn biết bao việc hữu ích cho con người. Nhà vật lý, còn biết rõ Tương tác điện từ cùng với những tương tác trong mô hình chuẩn, là những nhân tố cốt tử tạo ra môi trường thiên nhiên, nghĩa là tạo ra sự sống kỳ diệu.
Từ thượng cổ đến hiện đại, loài người có tương tác quyền lực mới mở rộng cộng đồng, mới tạo thành sức mạnh chống đỡ thiên tai, địch họa và những thế lực rinh rập hủy hoại nhân sinh.
(5) Tương tác quy mô trong nhân sinh là phản ánh tương tác trương nở với hạt Higgs trong tự nhiên (thiên nhiên). Những nhà vật lý đã nhận thấy có hạt hạ nguyên tử tương tác với hạt Higgs trương nở gấp 40 lần. Còn hạt ánh sáng (photon) khi tương tác với Higgs từ chỗ không khối lượng trở thành có khối lượng, trong hiện tượng siêu dẫn. Vì có khối lượng nên photon chỉ có thể di chuyển trong một khoảng cách ngắn nhất định, khác với tính chất của sóng. Ví dụ trong tương tác tri thức, nếu số ít nhận thức đúng không làm cộng đồng hành động đúng được, ít ra phải hơn 50% số người của cộng đồng.
(Những chú thích trên trích từ bài: “Từ tương tác tự nhiên đến Tương Tác nhân sinh” của Triệu Từ Truyền)
.jpg)
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét