Minh họa: Trà My
Trong
tâm khảm mỗi người, quê hương bao giờ cũng là những điều thân quen, gần gũi
nhất. Đó là một xóm nhỏ, một ngôi làng yên bình nép dưới bóng hàng tre, thấp
thoáng trong những ngọn khói lam chiều.
Xóm nhỏ, chòm nhà ấy bao
giờ cũng bắt đầu từ cổng làng. Từ cánh cổng thân thương ấy là con đường đất
mịn, quanh quanh theo con mương, men theo bờ ruộng, len qua hàng giậu thưa, dẫn
vào ngõ vắng đến với từng nhà. Từ cánh cổng chung của làng ấy là cuộc sống bao
đời yên ả, là cả một khung trời kỷ niệm tuổi thơ.
Cổng làng để lại sau lưng thế giới rộng
lớn ngoài kia, dẫn ta vào xóm nhỏ, đến với những mái tranh mái ngói thanh bình,
với những con người cần lao quanh năm với ruộng đồng chân chất, với cuộc sống
bình dị của những tấm lòng đơn sơ. Một tiếng gà trưa gọi nắng, một ngọn khói
chiều từ chái bếp nhà ai, một đêm trăng về yên ngõ vắng, bước qua cổng làng là
khép lại bao nhiêu ồn ào phố chợ ngoài kia. Nhiều người dân quê cả đời quẩn
quanh bờ tre gốc rạ, chẳng mấy khi ra khỏi cổng làng. Cánh cổng vào xóm vì thế
mà thân quen biết mấy…
Không ai bảo ai, từ bao đời cổng làng trở
thành nơi gặp gỡ của bà con trong xóm. Những sáng ra đồng, những chiều ra chợ,
ra cổng làng là có dịp gặp nhau. Những khi làm đồng thấm mệt, chạy vào ngồi
trong bóng mát cổng làng. Những lúc cơn mưa chợt đến, đang lỡ đường lại chạy
vào cổng làng trú mưa. Những ngày vào mùa, cổng làng trở thành địa điểm thân
quen, bà con đến ngồi nghỉ ngơi, uống nước, ăn nửa buổi để lấy sức tiếp tục
xuống đồng. Ngồi cạnh nhau dưới cổng làng, kể nhau nghe chuyện nhà nông khó
nhọc, chia nhau bát nước củ khoai dưới cổng làng là nghĩa tình sau trước được
người ở quê gìn giữ bao đời.
Cổng làng yêu thương, bạn tin cậy của
những ai mong nhớ hò hẹn. Trai gái làng thương nhau, hẹn nhau ra cổng làng,
trao nhau trái bắp quả cam, tặng nhau một đóa hoa mua, hoa nhài hái ở bờ ruộng.
Tình yêu đơn sơ ấy lớn lên trong hương lúa non thơm mùi sữa, trong bóng chở che
của cổng làng để đến một ngày đẹp tình lúa duyên trăng. Cổng làng làm nhân
chứng cho những đêm trăng thề hẹn, cho cái nắm tay vụng về, cho những yêu
thương gắn bó. Nhỡ duyên không thành, qua cổng làng chợt nghe bao xao xuyến.
Còn khi đôi lứa nên duyên, làm sao quên được cổng làng một thời ngại ngùng, bẽn
lẽn…
Cổng làng bao giờ cũng gắn với tuổi thơ
của bao nhiêu kỷ niệm đẹp. Những chiều ra đầu cổng ngóng mẹ chợ về, một cái
bánh đa hay một nghìn đồng bánh đúc mà nghe vời vợi tuổi thơ. Những ngày đi
học, hẹn nhau đợi cổng làng rồi dung dăng đến lớp tiếng nói cười rộn rã đường
quê. Cổng làng gìn giữ cho thuở ấu thơ những gì êm ả, nuôi nấng cho bao đứa trẻ
lớn lên, chứng kiến họ trưởng thành, dù có nhiều người một khi thành người
chẳng mấy khi về lại cổng làng xưa nữa…
Cổng làng rêu phong mưa nắng, ở ăn gắn bó
với làng. Người vãng lai tìm đến, cổng làng trở thành người chỉ đường. Người ở
quê đi xa, cổng làng lại gọi về bao nhiêu thương nhớ. Rồi sẽ mất dần những cổng
làng xưa khi nhiều cổng chào mới khang trang được xây nên. Chợt nghe lòng xa
xót, khi đi xa nhớ làng, muốn tìm về tuổi thơ để được vỗ về đôi chân thấm mệt,
ta biết tìm đâu những cổng làng xưa…
P.T.V (Quy Nhơn)
.jpg)
Minh họa: Trà My
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét