Thời
gian trôi nhanh quá, vậy là cũng sắp ngày tàn tháng cạn.
Ngoài phố người ta đã bán lịch năm mới, trong nhà
người ta đã tính chuyện thưởng tết. Diên bận quá.
Ngày càng thưa thớt dần những cuộc điện về nhà. Công
việc như một cỗ máy khổng lồ đầy ma lực sẽ vắt
kiệt dần cái sự trẻ trong Diên. Nhiều lần ngủ gật
bên bàn máy, lúc tỉnh dậy chỉ thèm thấy mình đang nằm
bên cửa sổ nhà mẹ để nghe tiếng chim chuyền và ngửi
mùi bã trầu của bà thoang thoảng đâu đó ngoài hiên.
Diên đã từng nhiều lần ngồi buông thõng, lưng trũng
xuống như một dấu hỏi buồn, cô đơn miên man vô tận.
Những lúc ấy Diên mới hiểu nỗi đơn lạnh của bà
suốt mấy chục năm vẫn một dáng ngồi khắc khoải đợi
ông. Sự đợi chờ cách biệt hai thế giới ấy làm nhức
nhối lòng người. Ông nằm đâu đó dọc dải Trường
Sơn hùng vĩ, những câu chuyện về sự hy sinh của ông
được đồng đội kể lại một cách mơ hồ. “Chiến
tranh mà…”, bà vẫn thường bình thản nói thế thay cho
tiếng thở dài để xoa dịu những mất mát giờ chỉ còn
nhìn thấy trong dáng ngồi ấy mà thôi…
Diên
đã từng nhiều lần hứa đi tìm ông. Ai cũng tin Diên sẽ
tìm thấy ông bằng đôi chân của tuổi trẻ, bằng ước
vọng đưa ông về với bà dù có thể ông chỉ là nắm
đất giữa Trường Sơn. Nhưng chiến tranh xa rồi, còn
cuộc sống trước mắt với nhiều lo toan đang thúc giục
mỗi ngày. Làm sao để thoát được nó là câu hỏi đâu
chỉ của mình Diên. Việc gối việc, lo toan kế tiếp lo
toan nên lời hứa đi tìm ông cứ lần nữa mãi rồi bụi
thời gian cũng phủ mờ. Về nhà không ai dám nhắc vì
thấy Diên đang kiệt sức mỗi ngày, chỉ có dáng ngồi
của bà là chất vấn lòng Diên. Dãy Trường Sơn, Diên
từng đến một lần. Vào những năm tháng sinh viên cùng
đoàn thực tế của khoa đi xuyên Việt. Xe dừng lại bên
nghĩa trang Trường Sơn, những ngọn đồi nằm nín lặng
cạnh thượng nguồn sông Bến Hải. Có một thứ hùng vĩ
được xây trên đau thương, mất mát. Hơn mười nghìn
phần mộ nằm lại nơi này có biết bao nhiêu liệt sĩ vô
danh. Trong đó liệu có ông của Diên?
Cái
dáng lặng lẽ, nhỏ nhoi của Diên lẫn trong những hàng
mộ trắng. Đi đến rã rời chân và nhức nhối tâm can
vẫn không gặp được ông ở nơi này. Có thể ông đang
nằm đâu đó trong số bảy mươi hai nghĩa trang trên mảnh
đất Quảng Trị đầy đau thương này, hoặc cũng có thể
không. Núi rừng bao la, đất trời rộng lớn, Diên đã
chẳng đủ thời gian để mà đi. Ông ở rất gần trong
tiếng lá reo, trong từng cơn gió, trong bông hoa tím ngát
mà Diên cúi xuống hôn trên đoạn đường nghỉ chân ngắn
ngủi. Và cũng đã có lúc Diên nghĩ, nếu không thể tìm
đón được ông về chắc Diên sẽ đưa bà vào thăm mảnh
đất này để được hội ngộ cùng ông. Trường Sơn lùi
lại phía sau, thành phố đã đón Diên trở lại. Suốt
sáu năm qua, thỉnh thoảng Diên gặp lại Trường Sơn
trong những giấc mơ đứt đoạn đến mệt nhoài.
Lần
gần nhất Diên về thăm nhà nghe bà bảo: “Sáng nay thức
dậy, bà lỡ quên mất khuôn mặt ông rồi, giờ biết làm
sao?”. Trong câu nói tựa có hơi sương, như là nước
mắt, như chiếc lá khô vừa rụng xuống ngoài vườn.
Diên ôm vai bà thủ thỉ:
- Bà
nhớ ông cháu lắm đúng không bà?
Bà
vỗ nhẹ vào tay Diên cười móm mém:
- Nhanh
thôi mà. Rồi bà sẽ gặp lại ông…
Diên
không nói gì thêm, nằm xuống trên chiếc chõng che cạnh
chỗ bà ngồi, muốn ngủ một giấc dài không mộng mị.
Bà ngồi đó vừa nhai trầu vừa hồi tưởng những câu
chuyện về ông. Vườn nhà lá lá xôn xao, mây trên trời
bay ngang một dải… Hôm Diên quay lại thành phố, bà theo
ra cổng dúi vào tay Diên một bì thư, bà bảo:
- Trong
này có di ảnh ông và các thông tin cần thiết, cháu giúp
bà gửi đến chương trình “Nhắn tìm đồng đội”. Bà
thấy trên đài người ta tìm thấy cũng nhiều. Biết đâu…
Diên
nắm tay bà, không biết nói câu gì nên lặng lẽ đi.
Thành phố đang dần trước mặt còn quê nhà thì hun hút
sau lưng.
*
* *
Cuối
năm, Diên quay cuồng trong lịch họp hành và những trang
báo cáo tổng kết khô khan. Ngồi trên tầng bảy của tòa
nhà, đủ mở rộng tầm nhìn bao quát phố xá đang chuyển
động. Nhiều hàng hoa được bày bán trên vỉa hè, những
người có thú chơi hoa tết hẳn sẽ công phu tìm mua vài
chậu hoa ưng ý về chăm sóc để tết có hoa nở trong
nhà. Diên nhớ đến vườn hoa của bà, những bông cúc
vàng rực rỡ và lay ơn đỏ, bà đã trồng nó cho ông.
Mấy mươi năm hoa nở vườn bà chắc đủ một thảm hoa
vàng nối hai bờ sông Bến Hải. Chiến dịch Xuân- Hè
1972 đã nuốt ông Diên trong hố đen tử thần của con
quái vật mang tên “chiến tranh”. Bức thư cuối cùng bà
nhận được của ông giờ đã hoen màu. Ông lẫn vào cỏ
cây, sông suối, xanh tốt và phẳng lặng thời bình. Vài
người nói thoang thoảng như gió bên tai bà, rằng chiến
tranh qua lâu rồi còn đau đáu làm chi…
Diên
dừng lại sáu mươi giây đèn đỏ thì nhận được điện
thoại của bố. Bố bảo bà dạo này yếu lắm, mấy hôm
trời lạnh, khớp đau, bà đã không thể ra hiên ngồi
được nữa. Diên trôi đi trong dòng người tấp nập, phố
xá cuối năm nhộn nhịp và rực rỡ. Mùi của tết đã
thoang thoảng đâu đó trong khắp đất trời, chỉ lòng
Diên là lạnh. Có một nỗi mất mát mơ hồ, xa xôi nào
đó ám ảnh Diên. Như là người ta nhìn thấy những cây
cổ thụ giữa rừng đang cằn cỗi dần và úa vàng sắc
lá. Đến một ngày nào đó cây lá trong rừng chỉ còn
nghe thấy tiếng của mặt đất, của vòm lá um tùm, rậm
rạp mà không còn nghe thấy gió lao xao của tầng cao. Có
những khoảng trời chỉ có những cây đại thụ mới
vươn tới được, khi cây mất đi thì hoài nệm cũng nhạt
nhòa dần. Thế hệ của những người như ông bà Diên
đến một lúc nào đó chỉ còn nằm trên trang sách, mà
thế hệ sau đọc nó mơ hồ và xa lạ như bọn Diên học
sử thời Đinh Bộ Lĩnh. Cây lá rồi sẽ hát giai điệu
khác của một bản nhạc không bi thương nhưng cũng chẳng
có khúc hào hùng.
Diên
chìm vào giấc ngủ mệt mỏi sau cái ý nghĩ sẽ hoàn
thành sớm công việc để trở về bên bà. Chuông điện
thoại reo vang khúc nhạc xuân, một số máy lạ, đầu số
có lẽ ở miền trong. Diên nghe máy, đầu dây bên kia có
vẻ ngập ngừng rồi một giọng nói vang lên:
- Cô
à! Cô có phải là thân nhân của liệt sỹ…
Giọng
nói ấy nghẹn đi, Diên kịp nhận ra đó là giọng của
một người già. Diên ngồi bật dậy, miệng ấp úng,
muốn nói gì đó mà lời mắc kẹt trong lời.
- Ông
cháu…
- Tôi
thấy thông tin trên “Nhắn tìm đồng đội” nên liên
lạc với cô. Tôi là đồng đội của đồng chí Phụng,
chúng tôi cùng đơn vị với nhau.
Tim
Diên như muốn vỡ òa. Cuộc điện thoại kéo dài khá
lâu, hai thế hệ đứng trước câu chuyện về chiến
tranh thành ra có quá nhiều điều để nói. Diên kể cho
đồng đội của ông nghe về những năm tháng chờ đợi
mỏi mòn của bà, về vườn hoa xuân vàng sắc nắng, về
những cái giật mình thảng thốt giữa đêm. Đồng đội
của ông thì kể về những ngày đêm chiến đấu của
một thời hoa lửa, kể về những người đã ngã xuống,
và cả những trăn trở, day dứt của người may mắn trở
về.
- Đơn
vị tôi mỗi người một quê, sau chiến tranh những người
còn sống trở về với cuộc chiến mưu sinh. Ai cũng nhớ,
chẳng ai quên những người nằm lại nhưng cứ lần nữa
mãi cho đến tận bây giờ mới hội tụ nhau để quay lại
chiến trường xưa tìm đồng đội.
- Giá
mà một ngày nào đó ông cháu trở về sau chiến tranh như
bác Phan Hữu Được thì thích ông nhỉ. Với cháu thì đó
là cổ tích.
- Ông
cháu rồi sẽ trở về bằng cách này hay cách khác. Chiến
tranh mà…
Diên
hiểu. Chỉ là thỉnh thoảng cũng tự vẽ lên trong mình
thứ hy vọng mờ ảo như sương núi. Cuộc trò chuyện ấy
kéo Diên trở lại Trường Sơn một lần nữa để tìm
ông. Đồng đội của ông còn nhớ mang máng vị trí căn
hầm bị sập nơi có chín liệt sĩ nằm lại khi xe tăng
địch càn qua. Nhưng giữa bạt ngàn rừng núi, trí nhớ
qua mấy chục năm mưa nắng liệu còn có thể dẫn đường?
Dù thế nào Diên cũng phải đi, nhất định phải đi, ông
đang đợi Diên nơi ấy.
Mọi
công việc được gấp gáp hoàn thành, sếp không có lí
do để từ chối lời khẩn cầu của Diên, lịch sử vẫn
luôn được coi trọng. Diên điện về nhà dặn bố đừng
vội nói với bà. Người già như sợi đàn tơ, căng ra
mãi rồi cuối cùng sẽ đứt. Diên không muốn gieo vào
lòng bà sự hy vọng quá lớn này khi không biết trước
được kết quả sẽ ra sao. Bố định nói gì nhưng ngập
ngừng hồi lâu, trước khi tắt máy Diên kịp nghe thấy
tiếng ho của bà lẫn trong tiếng gió…
*
* *
Tựa
đầu vào cửa kính, thấy hơi thở của nhịp sống hiện
đại đang trôi đi dọc hai bên đường Hồ Chí Minh. Nhìn
màu xanh tốt tươi của sự sống những người trẻ như
Diên thật không thể tưởng tượng được rằng mỗi tấc
đất nơi đây từng bị bom cày, đạn xới, biết bao
xương máu đã rơi. Nên trong cái màu xanh mơn mởn kia có
gì đó xót xa, nhức nhối. Ừ mà thôi, chiến tranh đã
qua lâu rồi, hãy cứ yêu những cung đường tươi đẹp
này đi. Diên mỗi lúc lại cảm thấy ông đang ở gần
hơn. Hay là những nơi Diên đi qua từng mòn vẹt dấu giày
ông ở đó. Diên nhắm mắt, hít hà mùi hương gió trời
đang lặng lẽ vào xuân. Mọi thứ thân thuộc đến kì
lạ. Đồng đội của ông chắc đang chờ Diên ở đó.
Diên
đến. Rất nhiều thân nhân liệt sĩ khác cũng có mặt.
Vị trí của căn hầm bị vùi lấp đã được xác định.
Các cựu chiến binh đã mất rất nhiều ngày mới có thể
tìm ra, cũng là vì vị trí của căn hầm chiếu thẳng vào
chóp một quả núi nhỏ phía trước. Quả núi nhỏ ấy
chiến tranh, bom đạn đã oanh tạc, giờ đây cây cối
mọc lên trùng điệp, bạt ngàn như muốn thử thách lòng
người. Đồng đội của ông đã vỡ òa khi tìm thấy nó.
Cuộc khai quật được bắt đầu vào buổi chiều hôm
sau, một buổi chiều lặng gió. Diên đứng đó giữa bao
nhiêu con người thuộc cả hai thế hệ nhưng không hề có
một khoảng cách nào. Chờ đợi từng nhát cuốc bổ
xuống, có một ý nghĩ đã an ủi Diên rằng ít ra ông đã
không đơn độc. Suốt mấy chục năm qua như một giấc
ngủ dài ông nằm gần đồng đội nghe lá lá xôn xao và
lảnh lót tiếng chim chuyền.
Mọi
thứ đã lẫn vào trong đất. Còn lại vài di vật và hài
cốt lẫn lộn không rõ của ai nên được chính quyền
đưa về quy tập trong nghĩa trang liệt sĩ. Diên cúi xuống,
rưng rưng bốc một nắm đất gói vào chiếc khăn tay. Ông
đây rồi, Diên sẽ đưa ông về bên bà, hồn ông đã lẫn
vào hồn đất. Khi đoàn người đưa hài cốt các liệt
sĩ trở về, gió đại ngàn thổi hun hút phía sau lưng như
khúc tráng ca tiễn biệt. Khi đã ngồi trên chuyến xe Bắc
Nam đông nghẹt, Diên cúi xuống hôn nắm đất trên tay,
nước mắt lặng lẽ rơi. Chắc hẳn bà đang đứng trước
vườn hoa vàng chờ ông về. Mùa xuân đã đến rồi,
đường về nhà đẹp quá, ông có thấy vui không?
Ôm
chiếc khăn tay vào lòng, Diên hát theo từng giai điệu rồi
thiu thiu ngủ, tiếng hát vẫn ngân lên tha thiết trên cung
đường lộng gió: “Anh
người chiến sĩ và chiếc áo năm tháng dãi dầu/ Anh
người chiến sĩ và chiếc áo mưa nắng bạc màu/ Đôi
tay bâng khuâng nâng cành hoa tím/ Và anh nói tặng em mùa
xuân…”
V.T.H.T (Hà Nội)
.jpg)
.jpg)
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét