Hình dáng những người mẹ vẫn là chiếc bóng cao cả đậm sâu trong trái tim những người con và che chở bước con đi giữa cuộc đời đầy chông gai. Dù con bệnh tật bao nhiêu năm, dù con hư hỏng không nên người, mẹ vẫn ngày đêm đi theo con đến hết cuộc đời.“Con nằm liệt giường khi mẹ 55 tuổi, bây giờ mẹ đã 85 tuổi. 30 năm rồi con ạ, mẹ không bao giờ rời xa con đâu” - bà The ngồi đó và cứ vuốt tóc con, nhẹ nhàng...

Một ngày mưa gió mù mịt, ai đó đập cửa:

- Bà ơi! Con trai bà tên Trần Văn Thành phải không? Thành bị thương vừa chuyển từ chiến trường về, đang nằm ở Bệnh viện…

Bà The loạng choạng như đi trên nền đất sụp. Chụp cái nón lá, theo chân người báo tin tới bệnh viện. Mưa ngâu tầm tã.  Mẹ gặp con đang nằm yên trên giường bệnh trắng toát bông băng. Vết thương của nó ở phía sau lưng, nơi cột sống. Trong những phút tỉnh lại sau cơn đau, anh Thành chỉ biết rằng mình đã bị lọt vào ổ phục kích ở vùng Núi Đen trên đất bạn Camphuchia. Hai mẹ con ôm nhau khóc. Bắt đầu những ngày tháng bà The ở bệnhviện chăm con. Những tưởng tính bằng ngày, sau đó dần thành tháng, thành năm và nhiều năm. Người ở bệnh viện cho hay bà có hàng chục năm ăn ở suốt trong bệnh viện để nuôi con. Nuôi từ khi tóc bà còn ít bạc cho đến giờ đã bạc trắng. Bà ở bệnh viện từ khi cơ thể con còn lành lặn, khi hai bàn chân con còn nguyên vẹn cho tới lúc cắt dần chỉ còn một chân. Bà xòe bàn tay rồi nói cho con vui: “Chủ nhà cũng là tôi, đầy tớ cũng là tôi, mẹ nó cũng là tôi mà y tá cũng tôi luôn!”.  Con mẹ, thằng Thành phải mổ đi mổ lại đến chín lần, chuyển đi khắp các bệnh viện, rồi về trung tâm nuôi dưỡng thương binh nặng ở Thuận Thành (Bắc Ninh). Đến đâu mẹ anh cũng ở bên cạnh. Tài sản của mẹ còn lại đến nay là một giỏ “đồ hàng” để dưới chân cầu thang nhà tập thể cũ kỹ, mốc
meo, hôi hám. Trong đó đầy đủ tất cả mọi thứ từ ly, chén, đôi đũa,
bếp gas, bình thủy, nồi niêu, bộ đồ hàng đều sẵn sàng, chỉ lúc “hữu
sự” thì xách mà chạy theo con đi khắp các bệnh viện. Lúc đầu, mẹ còn
nằm ngoài hành lang bệnh viện, cứ né qua né lại, cho tới dần quen rồi bệnh viện dành hẳn cho mẹ một cái giường. Bệnh viện quen đến mức bác sĩ
cho phép mẹ ra chợ, coi món gì con thích thì mua về nhóm bếp nấu cho
con ăn. Bởi bà là mẹ mới biết con mình thích cái gì. Suốt ngày mẹ loay
hoay trong bệnh viện, phụ y tá chuyện này chuyện nọ, giúp thương binh
trong khoa khi con ngủ. Đêm bệnh viện, mọi người ngủ hết, mẹ lọ mọ mở
rổ trầu, têm cho mình một miếng trầu rồi canh con ngủ tới sáng. Những mùa Tết trong bệnh viện, mẹ ở tới khuya, lau mình, tắm rửa cho con sạch sẽ rồi mới về nhà cúng giao thừa. Sáng mồng một Tết lại vào bệnh viện thật sớm, gần chục năm liền mẹ luôn là người “xông đất” bệnh viện.

Đời mẹ là cả một chuỗi ngày gian truân đau khổ, vất vả. Mẹ chỉ biết giấu kín trong lòng, không hề kêu ca, phàn nàn. Một cuộc đời từ khi bố mẹ sinh ra là long đong, lận đận. Bà sinh ra ở cái tuổi Quý Sửu tưởng con trâu vàng. Nhưng mẹ được sinh ra vào giờ đi cày nên suốt đời đi
cày mà vẫn chẳng đủ ăn, chẳng làm nên công trạng, chẳng “vàng” chút
nào. Anh Thành từ chiến trường về được hai tháng, bà The theo con vào
sống trong bệnh viện thì một ngày hung tin ập tới: chồng bà bị tai
biến, vừa mất tại nhà. Bà điếng hồn, gửi vội con, chạy về lo tang
chồng. Chôn cất chồng xong, lại vào bệnh viện. Một tháng sau, hung tin
lại tới: mẹ bà mất ở quê nhà. Vậy là bà phải gửi con, chạy về quê chịu
tang mẹ. Bà The lấy chồng năm 25 tuổi, sinh 4 đứa con trai. Những
năm kháng chiến chống Pháp bà ở nhà nuôi con để chồng yên tâm đi đánh
giặc. Hoà bình năm 1954, ông trở về trong đoàn quân chiến thắng, tiếp
quản Thủ đô. Tưởng rồi ông ở nhà với bà, nuôi con. Nào ngờ ông lại tiếp
tục lên đường đi đánh Mỹ. Mãi tới khi giải phóng hoàn toàn miền Nam,
thống nhất đất nước cuối năm 1976 ông mới trở về, trên người đầy
thương tật. Cuộc đời bà gắn với cái xóm nhỏ vùng đất bãi ngoại ô ven
sông Hồng, từ thuở nó hoang tàn và nghèo nàn, nước ngập lầy lội cho
đến khi nó thành khu phố, thành phường. Ngày xưa nước sông Hồng dâng lên
ngập có khi đến tận giường, bà cứ hì hục tát nước vì chỉ sợ con bị
ướt, cứ vậy mà thâu đêm như con gà mẹ, bà xòe cánh che chở cho các con
của mình. Nhà giống như nhà trẻ, khi tụi nó lớn, nhà lại giống như
trại lính vì toàn là giường tầng, đứa dưới, đứa trên, nằm xếp lớp ngủ. Ông bà thì có thể nằm vạ vật đâu đó để canh chừng lũ con. Cuộc đời cứ mãi trôi đi trong vùng đất bãi vậy mà các con của bà cứ vậy, như củ khoai mà lớn dần. Bà The có thể mỉm cười nhìn thấy từng đứa tự lập được. Con trai cả của bà, thằng Thành đi bộ đội, còn 3 thắng con trai lớn lên lộc ngộc, ngoan ngoãn,  nhưng bà có biết đâu, cái phút ấy cũng là bắt đầu những biến cố nghiệt ngã nhất trong cuộc đời người mẹ. Đứa con thứ hai tự dưng bị tâm thần, người ta đưa nó chữa chạy khắp nơi rồi cuối cùng cũng đưa về nhà cho bà. Rồi lại thêm con thứ 3  bị điện giật trở nên ngơ ngơ ngẩn ngẩn. Nhà có hai người con bị tâm thần, bà lại chăm nom chúng như thuở lên hai lên ba. Bệnh tâm thần gặm nhấm thân hai người con dần mòn để rồi cả hai lần lượt qua đời trong cảnh nghèo. Đến khi đón anh Thành ở Trung tâm nuôi dưỡng thương binh nặng về, nhà chỉ còn một cái giường đôi, bà phải cắt ra thành giường đơn cho con nằm. Nhiều lúc nửa đêm, bà ở nhà một mình, nước ngập tới vạt giường, bà phải chạy kêu mấy anh ở phường xuống giúp đưa con lên xe lăn, rồi cột xe trên giường nằm chờ sáng mà ngồi canh con.

Nằm bên Thành, bà The nhớ lại những ngày bà vào sống trong bệnh viện nuôi con, ở nhà đứa con trai út theo bạn ra ga Hà Nội lao vào hút xách rồi đâm nghiện ngập, ban đầu là hút, sau tới chích. Bà như quị xuống khi người ta đưa con trai út đi cai nghiện. Rồi lại hung tin ập đến: con bà bị nhiễm HIV/AIDS, đã ở giai đoạn cuối. Bà đưa con về, lại ôm con trong lòng như hồi nó mới chập chững biết đi. Hết cách điều trị, thân con lở loét và đau đớn. Bà
mang con về nhà, bà nằm giữa hai người con, một đứa bên trái, một đứa
bên phải nằm chệch phía dưới chân. Nằm vậy chứ có bao giờ bà chợp mắt
được đâu, hễ con rên nhẹ vì đau là bà bật dậy ngay. Vết thương lở loét
ở lưng Thành, lở khắp cả người con trai út, bà đều cẩn thận lau chùi
thật nhẹ vì sợ con đau. Bác sĩ bảo: “Bà nên cẩn thận, nếu sơ sẩy là bà
bị lây nhiễm thì cả ba mẹ con cùng chết, đưa người bị nhiễm HIV vào viện người ta lo”. Bà nói: “Nó khó tính lắm, chỉ có mình tôi mới biết nó đau, nó khó chịu chỗ nào mà lo. Đời tôi còn gì để mà mất, dẫu có bị lây nhiễm từ
con nhưng con tôi còn sống ngày nào tôi còn lo lắng cho nó ngày ấy”.  Rồi người con út cũng ra đi trong vòng tay mẹ, và bà sống với người con trai thương binh đã 30 năm qua luôn “đeo dính” bà.

Bây giờ trong ngôi nhà tình nghĩa khang trang, bà móm mém nhai trầu, đôi mắt nhìn con  nằm ngủ lòng nhẹ tênh. Bóng mẹ in vào vách tường vừa mới sơn vôi như một pho tượng sống. Rằm tháng Bảy này mùa Vu lan lại về. Hàng xóm, người ta đang đốt mã, hoá vàng làm lễ xá tội vong nhân, để báo hiếu các bậc tiền bối to lắm, cố lớn lắm. Vào dịp này mọi người thường cúng bái cầu xin cho tổ tiên, ông bà hoặc cha mẹ đã khuất được siêu thoát. Đây là
nét văn hóa và nhân bản của lễ Vu Lan, và mùa Vu Lan được xem là mùa
báo hiếu. Còn bà ngồi đó, bàn tay cứ vuốt nhẹ lên mái tóc con: “Cũng
có lúc tôi muốn chết đi cho nhẹ gánh cuộc đời, nhưng cứ nhìn nó nằm
thui thủi thì làm sao nhắm mắt được đây?”.

Bàn tay bà quệt ngang khóe mắt, dòng nước chảy ra loang thành vệt trên gò má nhăn nheo như quả táo tàu của bà - những giọt nước mắt màu trắng đục! Những giọt nước mắt ghi dấu thử thách ghê gớm của cuộc đời một người mẹ. Những giọt nước mắt màu trắng đục như không phải là nước mắt mà là những dòng sữa mẹ…

 M.N